Black Bear biedt autobanden en zichzelf 2e kans in Rotterdam
Black Bear Carbon, scale-up in hoogwaardige bandenrecycling, kiest de Rotterdamse Haven voor haar tweede grote verwerkingsfabriek. De eerste fabriek, in Nederweert, ging begin 2019 in vlammen op maar investeerders en Black Bear blijven geloven in het concept. Het definitieve besluit voor de Rotterdamse fabriek valt naar verwachting in december dit jaar. Hieronder een interview met medeoprichter en (toenmalige) CEO Martijn Lopes Cardozo, van 26 oktober 2016.
Verf, inkt en nieuwe banden uit 25.000 ton versleten rubber
In het Limburgse Nederweert heeft Black Bear een grote recyclingfabriek voor autobanden in gebruik genomen. CEO Martijn Lopes Cardozo: “Ook bij een olieprijs onder de $ 50 dollar per vat is ons proces winstgevend.”
In de nieuwe installatie recyclet Black Bear jaarlijks maximaal 2 miljoen versleten autobanden tot staal, (bio)brandstof en hoogwaardig carbon black. Dit gecontroleerd geproduceerde ‘roetpoeder’ verkoopt Black Bear aan klanten die er printerinkt, verf of opnieuw autobanden van maken.
“In de gemiddelde band zitten twintig verschillende soorten carbon black”, zegt Martijn Lopes Cardozo, CEO van Black Bear. Het materiaal geeft kleur aan het rubber maar is ook essentieel voor de structuur van de band. “Het carbon black in het loopvlak verlaagt de rolweerstand, terwijl andere varianten de banden hun stevigheid geven.” Verder draagt het koolstofpoeder bij aan de slijtvastheid, UV-bescherming en hittebestendigheid.
Black Bear kan verschillende varianten leveren en produceert dankzij energieterugwinning zelfs klimaatpositief. Per 1.000 kilo carbon black voorkomt Black Bear 4 à 5 ton CO2 uitstoot. Met een jaarproductie van 5.000 ton van het poeder is de fabriek in Nederweert zo goed voor een CO2-reductie van zeker 20.000 ton per jaar. Evenveel als een bos ter grote van Schiermonnikoog jaarlijks uit de lucht opneemt.
Op 28 oktober 2016 pitcht Lopes Cardozo voor een Accenture Innovation Award. Kort na het gesprek met Martijn Lopes Cardozo is Black Bear daarnaast geselecteerd als finalist voor de internationale innovatiewedstrijd The Circulars, met als hoofdprijs een pitch voor wereldleiders tijdens het World Economic Forum. Update 16 januari 2017: Blackbear heeft in Davos de tweede plek gepakt.
Miljardenmarkt voor oneindig recyclebaar koolstofpoeder
Elke autoband bestaat voor grofweg een kwart uit carbon black maar het materiaal heeft nog veel meer toepassingen. In plastics, coatings en inkten heeft het koolstofpoeder een belangrijke functie als pigment of om verpakte etenswaren te beschermen tegen zonlicht. Lopes Cardozo: “AkzoNobel heeft ons product al getest en goedgekeurd voor gebruik in zijn verven.” In de wereldmarkt voor carbon black gaat jaarlijks een goede € 12 mrd om. Aardolie is de grondstof voor het leeuwendeel van de productie van carbon black. Voor elke kilo van het koolstofpoeder is 2 à 2,5 liter olie nodig.
In plaats van fossiele olie ‘roostert’ Black Bear autobanden, om zo de carbon black terug te winnen. Black Bear’s partner Kargro verwijdert het staal uit de versleten banden en vermaalt het rubber tot korrels. In de reactoren van Black Bear vallen de rubberkorrels vervolgens bij een temperatuur van 500 à 700 graden Celsius uiteen in brandbaar gas, vloeibare olie en vaste roetdeeltjes. Enkele nabewerkingsstappen later voldoet het poeder aan de hoge eisen van uiteenlopende klanten.
“Ons gehele proces is circulair en energiepositief”, zegt Lopes Cardozo. “Uit het gas produceren we warmte, elektriciteit en stoom voor onze eigen machines en voor de bandenschredders van Kargro.”
De olie die in het proces vrijkomt is goed te verwerken tot een duurzaam alternatief voor gewone diesel. Concurrenten uit Australië en Hongarije vermarkten het product zelfs als ‘vergeten biobrandstof‘. Dat gaat Lopes Cardozo net te ver: “De banden voor personenauto’s zijn tegenwoordig grotendeels uit aardolie gemaakt. Als je primair vrachtwagenbanden verwerkt, kun je wel spreken van een biodiesel. Daarin zit nog voornamelijk natuurrubber.”
Van 0 naar 25 procent van de Nederlandse bandenvoorraad
Hoewel de vrijkomende olie naar volume de grootste productstroom is, zit daarin voor Black Bear niet het verdienmodel. “Met ‘duurzamere’ brandstoffen ben je te sterk afhankelijk van de olieprijs. In die markt is het nu lastig geld verdienen”, zegt Lopes Cardozo. “Wij richten ons echt op hoogwaardige carbon black. Daar zit 80 tot 90 procent van onze omzet en daarmee zijn we ook bij een olieprijs onder de $ 50 per vat nog zeer concurrerend.”
Carbon black van constante kwaliteit is sowieso goed geld waard en in deze miljardenmarkt zijn er nauwelijks duurzame opties. Lopes Cardozo wil dan ook snel opschalen en Black Bear (opgericht in 2010) toont met de eerste fabriek direct dat het niet alleen groot denkt maar ook groot doet.
“Met een capaciteit van 2 miljoen stuks per jaar kunnen we een kwart van de banden die in Nederland worden afgedankt verwerken”, zegt Lopes Cardozo. “Het is inderdaad onze eerste fabriek maar we hebben in de afgelopen jaren alle processtappen op industriële schaal getest.” Black Bear huurde daarvoor capaciteit in bij verschillende machines in Duitsland en trok met een vrachtwagen vol halfproducten door het land om de individuele bewerkingen te testen. In Nederweert zijn al die stappen op het terrein van joint venture-partner Kargro samengevoegd. “We hebben inmiddels de eerste tonnen carbon black geproduceerd en laten testen”, zegt Lopes Cardozo. “De kwaliteit was nog beter dan verwacht.”
Wereldwijd genoeg banden voor 800 klimaatpositieve fabrieken
Black Bear gebruikt de komende maanden om de fabriek verder in te regelen en te optimaliseren. De productie loopt daarbij geleidelijk op tot het maximum van 2 miljoen banden per jaar. Daarna is er in Nederland zeker nog ruimte voor een tweede installatie. Door de recente ophef over rubberen kunstgraskorrels komt er mogelijk nog een grote recyclingstroom bij.
De fabriek in Limburg is niet alleen een grote industriële operatie maar ook een showcase voor het concept van Black Bear. “We hebben al zeker 30 nationaliteiten op bezoek gehad en bijna iedereen ziet kansen in eigen land”, zegt Lopes Cardozo.
Zo kwam Black Bear ook in beeld bij The Circulars, een prestigieuze wedstrijd van het World Economic Forum (WEF). Black Bear maakt als finalist kans om wereldleiders toe te spreken tijdens het jaarlijkse forum. Na alle juryrondes bepaalt het publiek nu de einduitslag. Stemmen kan via TheCirculars.org. “Als we winnen krijgen we een fantastisch podium in Davos”, zegt Lopes Cardozo. “De internationale concurrenten zijn stuk voor stuk sterk. We hebben alle steun hard nodig.”
Tussen de innovatiewedstrijden door is de CEO in gesprek met meerdere buitenlandse partijen voor nieuwe recyclingfabrieken. Daarbij mikt Black Bear, net als met Kargro in Nederland, op samenwerking met lokale bandenverwerkers. “Zij hebben ruimte om onze machines te plaatsen, alle vergunningen zijn al op orde en de logistiek om de banden in te zamelen is goed georganiseerd.”
Over de groeipotentie en afzetmarkt hoeft Black Bear zich voorlopig niet druk te maken. “Wereldwijd worden er jaarlijks meer dan een miljard banden afgedankt”, zegt Lopes Cardozo. “Genoeg voor 800 installaties ter grote van de fabriek in Nederweert.” Met een jaarproductie van bijna 2,5 miljard komen er elk jaar bovendien nog veel meer nieuwe banden bij dan er worden afgedankt. Alleen al de bandenbranche verbruikt daarmee jaarlijks 7 miljoen ton black carbon, die nu allemaal nog uit aardolie geproduceerd wordt.
Imagecredit: Alex, via Flickr Creative Commons (cropped) / Black Bear
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
1 reactie
[…] het Limburgse Nederweert verwerken Kargro en Black Bear jaarlijks miljoenen autobanden. Het staal uit de banden is direct herbruikbaar. Het rubber onder gaat meerdere chemische, […]