Niet Trump maar Brexit legt bommetje onder klimaatakkoord
Het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie heeft grote impact op alle thema’s van internationale samenwerking. Zeker ook op het Europese energiebeleid en de EU-maatregelen tegen klimaatverandering.
Groot-Brittannië is maar een van de 28 lidstaten van de EU. De directe impact van de Brexit op ‘ons’ is niet gigantisch, mits alles in de Europese Unie verder hetzelfde blijft. Maar dat blijft het natuurlijk niet. De anti-Europese gevoelens strekken veel verder dan Groot-Brittannië.
Dankzij de ongelukkige kiesdrempel bij ons eigen Oekraïne-referendum konden pro-Europese opinieleiders zich nog verschuilen achter strategisch stemgedrag. Met ruim 70 procent opkomst in Groot-Brittannië gaat die vlieger nu absoluut niet op. De bevolking van de Europese lidstaten is in grote getale klaar met het trage asielbeleid, regels over kromme komkommers, noodsteun voor armlastige landen en alles wat de ‘ondemocratische’ EU ons verder oplegt.
Anti-Europese politici en media weten dat gevoel uitstekend uit te buiten. Bleef de impact van single issue partijen tot nu toe beperkt, met single issue referenda zijn alle remmen total loss. Het succes van de directe democratie is besmettelijk. De wens voor meer referenda leeft overal op en de gevestigde orde heeft geen passend antwoord. Nuance is voor mietjes, doemscenario’s schetsen is bangmakerij en aanvragen keihard blokkeren wreekt zich bij komende parlementsverkiezingen. Die zijn in veel van de EU-lidstaten onhandig dichtbij.
Hoopvol klimaatverdrag nu verdomd lastig verkoopbaar
De aangeslagen Europees gezinde politiek blijft na dit Britse referendum liever even stilzitten, terwijl er geschoren wordt. Dat maakt de unie weer trager, ineffectiever en nog minder populair. Een flinke Catch-22, ook voor het Europese klimaatbeleid.
De Europese Unie had een sleutelrol in de succesvolle klimaatonderhandelingen van eind 2015. Mooie dromen delen lukt op internationaal niveau prima. Maar het bejubelde COP21-klimaatverdrag van Parijs is ook ‘bekokstoofd door de hoge heren’ en dus verdacht.
Bij de uitwerking van de duurzame dromen komt de politiek onvermijdelijk in de portemonnee en achtertuin van de stemgerechtigden terecht. Dat haalt de vaart er sowieso al uit. Doorpakken met duurzaamheid, of welke progressieve ambitie dan ook, zet nu echter ook gevestigde orde als geheel op het spel. Dat blijkt in de Verenigde Staten uit het succes van Donald Trump en dat blijkt in Europa uit het succes van UKIP, Front National en PVV.
Nationalisme heeft het tij mee maar hoe de Europese landen functioneren zonder de overkoepelende unie weet niemand. Het is een feit dat Noorwegen en Zwitserland zich tot nog toe prima redden, maar hoeveel profiteren zij van het stabiele machtsblok dat de gezamenlijke buurlanden nu nog vormen? Als de EU als los zand uit elkaar valt, en de landen allemaal onderlinge verdragjes moeten opstellen, zijn ook de hernieuwd soevereine staten snel trager, ineffectiever en impopulair.
Overwicht van de onderbuik zit vooruitgang in de weg
Stemgedrag Brexit en demografie (Bron: Guardian)
Politiek incorrect maar wel waar, is dat het oudere deel van de bevolking, met relatief grote onderbuik en lage opleiding, vaker anti-Europees stemt. Politiek incorrect maar ook waar is dat het anti-Europese deel van de bevolking óók weinig opheeft met duurzame energie en CO2-beprijzing.
Waar het bij politiek incorrecte statistiek vaak om ‘minderheden’ gaat, zijn de grumpy old men hier helaas in de meerderheid. Verdomd lullig voor de hoger opgeleide jeugd. Die heeft de beste papieren om individuele lidstaten succesvol te maken en is overtuigd dat Europese samenwerking op het vlak van markt, veiligheid en duurzaamheid daarbij meer goed dan kwaad doet.
Die jeugd dreigt nu het pensioen van de oudere onderbuik bij elkaar te moeten werken zonder de voordelen van een sterke, stabiele en duurzame EU. De democratie blijft voor de hoog opgeleide jongere natuurlijk heilig maar de irritatie loopt op.
Hinderlijk volgen en doordrammen
De hand in eigen boezem steken, zoals de gevestigde politiek ook nu weer doet, biedt geen oplossing. Nog meer nuance en uitleg bij complexe politieke vraagstukken helpt niets als grumpy old men niet luisteren. De krant is te saai en als er gezapt kan worden, gebeurt dat.
Aan de nog niet afgestompte jeugd de taak om de confrontatie met voorgaande generaties te zoeken. Ga je voor de lieve vrede politieke discussies met ouders, grootouders en collega’s uit de weg? Kap daar mee en dram lekker door. Wegzappen onmogelijk maken is de sleutel om de negatieve spiraal te keren. Je oma stuurt je echt niet weg en zal in het eerstvolgende stemhokje zeker aan je denken.
Imagecredit: George Hodan, via Public Domain Pictures
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
