Problemen en kansen van een smeltende Noordpool

De Noordpool warmt vrijwel twee keer zo snel op als de rest van de wereld. De temperatuurstijging bedraagt sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw 1.5°C.

Dit is een bijdrage van trouwe lezer Ivo – waarvoor onze hartelijke dank! Hebt u zelf zin ook eens een stuk voor Wattisduurzaam.nl te schrijven? U bent van harte welkom, kijk hier voor de mogelijkheden!

Albedo-effect maakt sneeuw donkerder

Door verbranding van (fossiele) brandstoffen in Europa, China en de VS zitten er veel kleine roetdeeltjes in de lucht. Wanneer deze neerslaan op de Noordpool wordt de sneeuw langzaamaan grauwer en daardoor minder reflectief. Hierdoor wordt de warmte van de zon sterker opgenomen en smelt het noordpoolijs steeds sneller. (De zuidpool ligt wat verder van de ‘bewoonde wereld’ en heeft daardoor nog veel minder last van vervuiling).

Hoewel de Noordpool voornamelijk uit drijvend ijs bestaat (en volgens Archimedes dus niet bijdraagt aan de zeespiegelstijging) heeft het smeltende landijs op Groenland weldegelijk invloed op het peil in de oceanen. Nu de gletsjers zich hier terugtrekken komt er steeds meer (nog donkerder) land bloot te liggen en gaat de plaatselijke opwarming nog sneller. Sommige experts geloven dat deze positieve feedback (het Albedo-effect) voor een veel heftiger verandering van de Noordpool zal zorgen dan voorheen werd voorspeld.

Ironisch genoeg biedt het verdwijnen van het ijs grote kansen voor olie- en mijnbouwbedrijven. Het smelten van het ijs geeft toegang tot mineralen en olievelden die eerder niet (winstgevend) te exploiteren waren. Op de Noordpool wordt inmiddels al op grote schaal zink en goud ontrokken, binnen afzienbare tijd zal ook het delven van olie en gas rendabel worden.

Profiteren van zelfgecreëerde klimaatverandering

De oliebedrijven geven slechts mondjesmaat toe dat de klimaatverandering een rol speelt bij de nieuwe mogelijkheden in het noorden. Ze willen niet graag publiekelijk profiteren van de milieuschade die ze zelf (deels) hebben veroorzaakt. Desondanks verwacht het Londense Lloyd’s een investering van $100 miljard in de Arctische gebieden, voornamelijk in offshore energie. Shell bijvoorbeeld heeft inmiddels al grote investeringen gedaan (± $4 miljard) om zijn plaats in het Arctische gebied veilig te stellen.

Ook voor rederijen brengt de opwarming nieuwe mogelijkheden. Daar waar het ijs zich nu terugtrekt komen bevaarbare zeeën voor terug. Zelfs in de Arctische winter zal men straks een veel kortere oversteek kunnen maken.

Zo hebt ook hier elk nadeel z’n voordeel. Hoe lullig ook voor de IJsberen en voor iedereen wereldwijd met een verhoogde kans op natte voeten.

Bron: The Economist