Zelfvoorzienend wonen in het wild op Java-eiland Amsterdam
Een betonnen landtong in het Amsterdamse IJ is de komende weken de standplaats van een zelfvoorzienende woongemeenschap. Een stuk of tien nieuwe ‘woonproducten’ strijdt in FabCity om de aandacht.
FabCity is een grote showcase van innovaties rond duurzaam wonen, werken en produceren. Op de kop van het Amsterdamse Java-eiland, 20 minuten lopen van Amsterdam Centraal, staan verschillende vernieuwende woonconcepten gegroepeerd.
Veel van die concepten, zoals de Heijmans One, de stapelbare Finch Buildings en de autarke containerwoning van Sustainer Homes, pakten eerder individueel al volop de aandacht. Desalniettemin is het leuk en goed de uiteenlopende concepten nu eens bij elkaar te zien.
Binnenlopen bij FabCity is gratis en kan vanaf deze week tot en met 26 juni 2016. Hier de openingstijden en agenda met de verschillende evenementen die FabCity met zijn partners organiseert.
Kant- en klare verplaatsbare woonproducten
De Heijmans One, van het grote bouwconcern uit Rosmalen, draait het langst mee in dit circuit. De smalle maar complete woning, met opvallend ruime slaap- en werkvide, heeft op diverse beurzen gestaan en is zelfs al enkele maanden bewoond geweest.
Ten opzichte van eerdere demonstraties van het verplaatsbare woonprototype van Heijmans, is er nu een thuisaccu van Tesla en een vuilwatersysteem toegevoegd.
Daarmee sluit de One nog beter aan bij de zelfvoorzienende insteek van FabCity. De One is strak afgewerkt en praktisch ingedeeld. Hier kun je alleen of als stel prima voor lange tijd in wonen.
De directe buurman van Heijmans is Finch Buildings, dat vier van zijn massiefhouten woonmodules demonstreert. Groot voordeel van Finch is dat de blokken schakelbaar en stapelbaar zijn, in de huidige vorm tot maximaal vijf woonlagen hoog.
Een losse Finch-module is toerijkend voor een student die achter eigen voordeur graag beschikt over keuken en badkamer.
Trek je twee van de houten woonblokken tegen elkaar dan heb je de beschikking over een ruime woonkamer met een meer dan volwaardig keukenblok. Erg prettig aan de Finch is de grote schuifpui, die toegang geeft tot een ruim balkon.
Net als de Heijmans One zijn ook de Finch-blokken doordachte en mooi afgewerkte ‘woonproducten’. Een semipermanente woonwijk, opgebouwd uit enkele tientallen van de solowoningen van Heijmans en een stuk of honderd gestapelde Finch-buildings, zou op de locatie van FabCity niet misstaan.
Tiny Homes: Designcaravans voor in het vrije veld
Waar Heijmans One en Finch Buildings marktrijp lijken, tegemoetkomend aan de woonwensen van de ‘gewone randstedeling’, mikken Woonpioniers en Waitlands op de uit Amerika overgewaaide trend van de tiny homes.
Kenmerkend aan veel van de tiny homes is dat er minutieus over elke kubieke centimeter binnenruimte is nagedacht, maar dat efficiënt ruimtegebruik buiten de wanden van de kleine huisjes in het geheel geen rol lijkt te spelen. Dat geldt ook voor de exemplaren op het Java-eiland. Stapelen of tegen elkaar schuiven van deze concepten is er niet bij.
De tiny home-beweging lijkt wereldwijd uit te gaan van een standplaats met rondom vrije natuur. Dat lukt misschien in de VS maar Nederland is voor de microhuisjes toch al snel ’te druk’.
Bovendien, duurzaam downsizen en rigoureus ontspullen is een mooi ideaal maar met de beperkte binnenruimte leef je toch vooral graag buiten. In ons volle en regenachtige land vergt het daarmee de nodige wilskracht om voor lange tijd in een mobiel microhuisje te wonen.
Containerwoning en wikkelhuis
De start-up Sustainer Homes staat in de tijdelijke stad nog met het eerste concept, een woning in een zeecontainer. Met zonnepanelen, een windmolentje, accu’s, regenwaterberging en een helofytenfilter kan deze containerwoning geheel zonder leidingen en kabels van buitenaf.
Met het containerconcept sleepte Sustainer Homes in 2015 een mooie samenwerking met Eneco binnen. Inmiddels heeft de start-up besloten de ombouw van oude zeecontainers los te laten. Op basis van modulaire houtskeletbouw belooft Sustainer Homes nu prettige kleine (vakantie)woningen, die al dan niet zelfvoorzienend zijn.
https://vimeo.com/156852806
De ontwerpers van de Fiction Factory tonen op FabCity het Wikkelhouse. Een concept dat vooral door zijn productie en materiaalkeuze bijzonder is.
De basis van het wikkelhuis is ribbelkarton en de wikkelmachine die de grote rollen karton in aantrekkelijke woonmodules omzet, is te bekijken op het Java-eiland.
Met 14 lagen karton zijn de wanden van het wikkelhuis stevig en direct goed geïsoleerd. Houten plaatwerk verstopt het opvallende bouwmateriaal en maakt de wikkelhuizen weerbestendig.
Net als voor de tiny homes geldt ook voor de Sustainers 2.0 en de wikkelhuizen dat er alleen echt in te genieten valt met veel vrije ruimte rondom. Het kartonnen Wikkelhouse hoeft daarbij niet per se in de natuur te staan, midden in de stad bovenop een bestaand gebouw is dankzij het beperkte gewicht ook een optie.
Circulaire materialen en groene energie
Wat alle woonconcepten op de Kop van Java gemeen hebben, is het het gebruik van hout en andere natuurlijke materialen voor de structurele bouwelementen en de aankleding.
Daarmee zijn de woonmodules en tiny homes al direct een stuk duurzamer dan reguliere huizen. De productie van bakstenen, cement en beton is wereldwijd een van de grootste bronnen van CO2-emissies, terwijl een houten gebouw juist veel van dit broeikasgas vastlegt.
Ten opzichte van conventionele huizen besparen de lichtgewicht bouwmaterialen ook brandstof en energie gedurende transport, bouw en sloop. En om dezelfde reden is een fundering niet of nauwelijks nodig. Tot slot zijn de concepten ontworpen om gedurende meerdere jaren op verschillende plaatsten als woning te dienen. De huizen zijn daarmee als geheel maar ook in onderdelen duurzaam herbruikbaar.
De meeste woningen op FabCity zijn ontworpen om overal in de eigen stroom-, warmte- en waterbehoefte te voorzien. Daarmee ligt het energie- en watergebruik zo laag mogelijk. Dat is ook voordelig op locaties waar elektriciteitsnet, waterleiding en riool wel beschikbaar zijn. Hier besparen de bewoners bovendien op eigen accu’s en waterzuivering.
Ondanks de verregaande autonomie van de tiny homes en stapelbare woonmodules zijn daarom ook netbeheerpartij Alliander, waterbedrijf Waternet en zelfs het Kadaster betrokken bij de tijdelijke stad. Deze gevestigde orde demonstreert tussen de vrijgevochten bewoners en exposanten van FabCity de voordelen van slimme energienetwerken, groene daken, circulair watergebruik en een tot op de millimeter ingemeten 3D-routesysteem voor wandelende blinden en slechtzienden.
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
4 reacties
[…] korte pitch vol zelfverzekerde bluf. In 2015 maakten onder meer de start-ups In Ovo, Spireaux, Finch Buildings en Elemental Watermakers gebruik van de kennis en ervaring van het […]
[…] korte pitch vol zelfverzekerde bluf. In 2015 maakten onder meer de startups In Ovo, Spireaux, Finch Buildings en Elemental Watermakers gebruik van de kennis en ervaring van het […]
[…] we eerder al over de energie-opwekkende ramen van Physee en de zelfvoorzienende woningen van Sustainer Homes. De andere Nederlandse kanshebbers zijn CocoPallet, Bambooder, Rebearth, Gerrard Street (vroeger […]
[…] startup Sustainer Homes pakte veel aandacht met een bewoonbare off-grid zeecontainer maar heeft in Venray zijn eerste Sustainer nieuwe stijl opgeleverd. De modulaire houten bungalow […]