Nul gegadigden voor 3 gigawatt aan Deense offshore windparken
Donderdag 5 december 2024 sloot de inschrijving voor 3 kavels voor offshore windparken voor de Deense kust. De brievenbus bleef leeg. Geen enkele marktpartij bleek bereid de subsidievrije projecten te ontwikkelen.
”Nu is het aan de markt om deel te nemen aan het volgende Deense windavontuur”, zei Lars Aagaard, de Deense minister voor energie en klimaat, in april 2024 bij de opening van de tender voor 3 gigawatt aan offshore wind.
Deze donderdag bleek dat de markt niet avontuurlijk genoeg is om de ontwikkeling van een offshore windpark in Denemarken aan te gaan. Niet onder de huidige marktcondities en voorwaarden. Een dag eerder liet het Britse olieconcern Shell al weten voorlopig niet te investeren in nieuwe windparken op zee, zonder direct te verwijzen naar de Deense tender.
Kort na sluiting van de inschrijving maakte het Vattenfall bekend niet te hebben geboden, ondanks een jaar aan inspanning voor een mooie bieding. De business case was er uiteindelijk niet, volgens het Zweedse energieconcern. Daar sloot ook het Deense Orsted zich bij aan, toen bleek dat er geen enkele inschrijving was binnengekomen.
Geen herhaling van het succes met windpark Thor
Drie jaar geleden waren de marktcondities voor offshore wind stukken gunstiger. Na de Nederlandse primeur voor de eerste subsidievrije gunning van een windpark op zee (aan Vattenfall) in 2018, kreeg Denemarken in december 2021 voor het eerst geld toe op een windkavel. Het Duitse RWE bleek bereid bijna €400 mln te betalen om het windpark Thor te exploiteren.
Geïnspireerd door dit succes met Thor zette de Deense overheid voor de volgende, veel grotere ronde in op een jaarlijkse betaling door de exploitant én een staatsaandeel van 20% in de windparken. Teveel gevraagd, met de kennis van nu.
Sinds 2021 zijn de kosten voor de ontwikkeling van windparken door hoge rentes en flinke inflatie hard opgelopen. Van de verwachte groei in de vraag naar elektriciteit is ondertussen nog altijd weinig te zien. Hoewel er over de looptijd van 30+ jaar vrijwel zeker nog te verdienen valt aan een offshore windpark, is het risico dat een ontwikkelaar daar vandaag voor moet nemen groot. De subsidievrije ontwikkeling van hernieuwbare energie op zee is daarmee niet meer vanzelfsprekend.
Geld meebrengen om een windpark te ontwikkelen nog minder. Dat betekent huiswerk voor de Deense overheid, want in april volgend jaar sluit de inschrijving voor nog eens 3 gigawatt. Het zou knap zuur zijn als ook die ronde geen biedingen oplevert.
Ook voor Nederland is dit schrikken
Ook de Nederlandse overheid moet de oorzaken van het mislukken van de Deense tender snel proberen te achterhalen. In het derde kwartaal van 2025 sluit de inschrijving voor 3 kavels van elk 1 gigawatt voor de Nederlandse kust. En ook Nederland vraagt huur voor deze kavels, en daarbovenop investeringen in circulariteit, ecologie en systeemintegratie.
Eerder dit jaar schreven op een vergelijkbare Nederlandse tender van 2 kavels van 2 gigawatt nog 3 partijen in. Dat waren er al flink minder dan in eerdere rondes. Ook Nederland moet kortom uitkijken dat het de ontwikkeling van de windparken niet te onaantrekkelijk maakt. We hebben deze projecten hard nodig om nog enige kans te houden onze klimaatdoelen in te lossen.
Bron: Bloomberg, Renews / Imagecredit: Jurga Ka, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
De onzekerheid geeft aan dat bedrijven niet willen gokken op een markt die niet op gang komt. Laat de overheid nu die parken zelf gaan exploiteren. Kost wat maar komt ook veel meer winst uit. Geen 400 miljoen misschien. En geen Chinese windmolens zomaar bestellen.
Naast dat de Deense overheid gewoon te veel wil om de business case rond te krijgen, wordt het gebrek aan opslag een steeds groter risico.
Periodes dat de prijs voor elektriciteit erg laag of zelfs negatief is, komen steeds vaker voor, omdat de hoeveelheid duurzame energie te vaak productiepieken oplevert, terwijl er minder vraag is.
De oplossing daarvoor is opslag van elektriciteit, waardoor productiepieken verspreid kunnen worden over meerdere uren (en later ook dagen of zelfs weken).
Overheden moeten dus niet alleen aan de bak om de voorwaarden voor windparken ter herzien, maar ook om opslag aan te jagen.