Prik plug & play zonnepanelen niet in een willekeurig stopcontact

Microfotovoltaico, via Wikimedia Commons

Installeren van doehetzelf-zonnepanelen voor een regulier stopcontact is ogenschijnlijk eenvoudig. Te eenvoudig misschien. Een weloverwogen installatie en correct gebruik zijn essentieel om gevaarlijke situaties te voorkomen. 

Plug-in zonnepanelen in opkomst

Verschillende partijen brengen plug & play-zonnepanelen op de markt. Vaak bestaan deze sets uit twee panelen, wat bevestigingsmaterialen en een omvormer die je zo in het stopcontact plugt.

In Duitsland zijn deze panelen al flink populair. In de eerste helft van 2024 registreerden Duitse huishoudens bij elkaar 200 megawatt van deze kleine zonnestroom-installaties. Ook in Nederland zijn de doehetzelfpakketten in opkomst. Je kunt ze ophangen aan het balkon of installeren op een klein schuurtje. De eenvoudige installatie op een stopcontact maakt het mogelijk om de set zonnepanelen ook weer snel te verwijderen om ze bijvoorbeeld mee te verhuizen naar een nieuwe (huur)woning. Dat maakt thuis zelf duurzame energie opwekken bereikbaar voor een grotere doelgroep.

Ondanks het gemak van de installatie mag je er niet te makkelijk over denken. De NEN, het Nederlands normalisatie instituut, juicht de installatie van zonnepanelen toe maar waarschuwt voor risico’s op overspanning en losrakende panelen.


Eenvoud op gespannen voet met elektrische veiligheid

Stroomkabels kunnen een bepaald maximum vermogen doorgeven. Boven dat maximum loopt de temperatuur in de kabel gevaarlijk hoog op, met mogelijk kortsluiting tot gevolg. Daarbij kan brand ontstaan. De bedrading in huis is afgezekerd om oververhitting te voorkomen. Daarom slaat de stop door als je teveel grote verbruikers op dezelfde groep tegelijk aanzet.

Deze beveiliging werkt niet als je én grote verbruikers én zonnepanelen op dezelfde groep aansluit. Als bijvoorbeeld de wasmachine, de oven en de stofzuiger op dezelfde groep draaien, zou de stop normaal doorslaan. Sluit je echter óók zonnepanelen aan op deze groep, dan ‘voelt’ de stop het verbruik van de apparaten minus de opwek van de zonnepanelen. Dan slaat hij niet door terwijl er wel risico op oververhitting van de kabel – en dus op brand – bestaat.

Risico op smeltende kabels in de muur

“Zeker bij oudere huizen is vaak niet precies bekend hoe de installatie in elkaar zit en wat voor kabels in de muren zitten”, zegt de NEN. “In dat geval is er een reëel risico op oververhitting van elektrische leidingen.”

Handleidingen die je bij de zonnepanelen sets krijgt zijn volgens het norminstituut niet altijd duidelijk en geven soms ronduit gevaarlijke informatie. “In de gebruiksaanwijzing van verschillende sets wordt de mogelijkheid aangegeven om meerdere sets aan te sluiten of te werken met verlengsnoeren. Het toepassen van verlengsnoeren of aansluiten van meerdere sets op één kabelhaspel of stekkerdoos kan door overbelasting brand veroorzaken. Deze risico’s worden niet of onvoldoende benoemd.”


Zonnepanelen verplicht op eigen eindgroep

De NEN-norm 1010 beschrijft aan welke voorwaarden een elektrische laagspanningsinstallatie moet voldoen. Hierin staat je zonnepanelen-installaties moet aansluiten op aparte eindgroepen, zodat de bescherming tegen overstroom (de zekering) onder alle omstandigheden effectief blijft. Het Nederlands Bouwbesluit verwijst naar deze norm.

Veel achterhaalde informatie

“Hierdoor heeft ze een wettelijk kader en is het verplicht om aan de normeisen te voldoen”, zegt de NEN. “Het is dus niet toegestaan om een omvormer met zonnepanelen op een willekeurig stopcontact aan te sluiten.”

Het is dus ook niet toegestaan om op een eindgroep waarop al zonnepanelen zijn aangesloten later nog andere apparaten in te pluggen. Verder benadrukt het norminstituut dat ook de stekkers van de zonnepanelen en omvormer goed in elkaar moeten klikken om veilig contact te maken, en dat de panelen windvast gemonteerd moeten zijn om loswaaien te voorkomen.

Stuk voor stuk belangrijke aandachtspunten om een mooie ontwikkeling in goede banen te leiden. Een snelle zoekopdracht naar de voorwaarden voor stekkerpanelen levert helaas echter vooral verouderde info van leveranciers en op fora met enthousiastelingen. Het zou goed zijn als de Rijksoverheid en netbeheerders de spelregels bij plug & play-zonnepanelen goed vindbaar op hun websites plaatsen, om misverstanden en risico’s te voorkomen.


Bron: NEN / Imagecredit: Microfotovoltaico, via Wikimedia Commons

Thijs ten Brinck

Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl

Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.

Dit vind je misschien ook leuk...

16 reacties

  1. Ziet via thema:Duitse zonnepanelen aan de balkons.En neem kennis van de exacte informatie,zoals ik als voormalig elektro/elektronicus Technicus heb weergegeven.Laat net zoals bij het plaatsen van zonnepanelen over aan de vakman.Het kost wat meer,maar dan heb je wel zekerheid,op evt vervolgschade’s.Maar informeer eerst bij de woningbouwcor of bij de VeV vereniging van Eigenaars.

    • aanvulling: daarnaast is het te weten hoe het het zit met je inboedel-verzekering,en de verhuurder cq de V.eV van eigenaars,voordat je de zonnepanelen-en via de aanwezige-balkons.En informeer eerst voordat je die aan het balkon zal installeren.Als je eigen schoorveen (rook-kanaal) laat schoonvegen,kun dat doen via een beunhaas,of beter via een gecertificeerde vakman.Want je hebt evt. te maken ,met de omgekeerde bewijslast,en dat vertaalt zich vaak het laten tonen van Factuur via een aangesloten bedrijf.Nederlanders weten het altijd beter,dan de rest van de wereld.En dat geldt ook voor het plaatsen van Dak-zonnepanelen.En voor meer technologische aansluitingen.Goedkoop,kan héél duur uitvallen. Vooral de vele beunhazen,die van alles kunnen beloven,en evt een vooruitbetaling eisen,kan heel verkeerd aflopen.Ziet via: de TV bekende consumenten-programma’s.Resumerend: ga niet vanuit van kennissen en andere partijen,die weten wel een beunhaas te vinden,die even bij jouw tegen zeer goedkope prijzen,willen aanbieden.Via de ingezonden reaktie’s,is weer heel veel kun je zelf!,maar wees wel bedacht over evt.onzinnige informatie.Kennis is macht,en laat je eerst goed informeren.In uw besluitvormingen. afz: een voormalig bestuurslid van de V.e.V van eigenaars,voor kleinschalige onderhoud.En heel veel affiniteit heeft met de gecertifeerde vak-bedrijven,want je dient het belang van alle appartements-eigenaren,op vrij-willekeurige -basis bestuursleden,geldt vaak voor een jaar,maar kan ook een meer langdurige karakter zijn,via de jaarlijkse vergadering van de V.e.V eigenaars.En daarnaast zijn er ook nog de Gemeente-Bepalingen,voor het aanvragen de vaak zichtbare gezichts-bepalingen van de appartementen/eigen woning etc.wat je hebt ook te maken met de Burger-Rechten.

  2. Mark schreef:

    Up next: stekkerbatterij, nog veel meer een issue verwacht ik.

  3. Richard Hagedoorn schreef:

    Bedankt voor deze goede uiteenzetting, ik ageer al een hele tijd op facebook, twitter, insta etc en dan krijg je steevast van die figuren die antwoorden tot 600W mag gewoon, in Duistland doen ze het ook zonder enige kennis van zaken. Top.

    • willem Hagting schreef:

      Dit is ondertussen 800w geworden bij de recente wetswijziging.

  4. Geachte hr Ingenieur:het heeft niet helemaal een raakvlak net het onderwerp,maar wel met duurzaamheid!.via youtube.nl (tik in) koop GEEN elektrische auto meer!: geeft weer de uitleg van als je alle subsidie’s op de aanschaf van een E-Auto zullen worden afgeschaft,en dat geldt voor meer oa Zonnepanelen,vooral de Grüne in Duitsland,zij de grootste aanstichters van de waanzin van het vergroenen,en de het kosten plaatje.(tik in) Exploding Broken Down Tesla Model S:geeft weer het opblazen van een Tesla,door de eigenaar die een 10 jaar oude Tesla 20.000 euro moest afrekenen.En daarom zijn de Elektrische auto’s niets meer waard.Het is de grootste waanzin van deze Eeuw.En dat zou een onderwerp zijn voor de nieuwe van avond in de Vandaaginside op SBS6,vol met nieuwe nooit uitgezonden onderwerpen.Het zou de 3 mannen sieren met een verhoogde IQ TV Talk Show praat tv programma.Maar dan moet je de zeer hoog opgeleide Deskundigen aan je tafel de gelegenheid bieden,voor een nieuwe waarheden exakte uitleg.Wat er feitelijk speelt in de vergroening van Nederland.De wonderen zijn nog niet de wereld uit!maar wel een meer een inhoudelijke TV praat=programma opleveren?.

    • Marcel schreef:

      Subsidies gaan er uiteraard af, maar dat wil niet zeggen dat alles dan gelijk waardeloos is? Op brandstof productie zit ook nog steeds subsidie is het daarmee waardeloos? In feite beweerd u van wel.
      Vergroening is noodzaak en hoe het exact gaat lopen is nog niet precies bekend

    • Marco schreef:

      Wat een geraaskal. Gaat het verder goed met je?

  5. Daarnaast zijn de Elektrische Auto’s een stuk zwaarder geworden,en heeft gevolgen voor de wegenbelasting.En daarnaast zijn de reparatie-kosten behoorlijk gestegen van E-Auto’s,omdat vaak er speciale afstel-aparatuur ingekocht worden,bijv het afstellen van de plaatsing van een nieuwe voorruit,maar ook al die ingebouwde elektronica en de noodzakelijke onderdelen zijn schrikbarend duur.Maar zoals ik al eerder beaamden,dat het vervangen van je eigen gekochte E-Auto,de kosten daarvan sterk kunnen oplopen,afhankelijk van de capaciteit van de Lithium-batterijen.En dan kan de dagwaarde van de E-Auto bepalen: vanaf de 9000-tot 30.000 euro voor een nieuw Lithium-pakket beschouwen als Total Loss.En daarnaast het los en aankoppelen van je caravan om bij een laadpaal stroom te tanken,kan heel veel stress opleveren.En daarnaast in de bekende Europese Berg-gebieden, wat blijft er over van je rij-afstanden,en vele campings kennen nog geen laadpalen,of zijn daarmee niet voorzien.Resumerend: Wat al jaren na voren zal worden gebracht,de vele voordelen van E-Rijden,en het is Fantastisch om E-Auto te rijden,gaan bij mij gelijk mijn nekharen overeind staan.Het is weer zo’n bekende hype.Aangewakkerd op verjaardagen/TV reclame’s/en via de bedrijfsverplichting om als werknemer E-Auto te gaan rijden,en dan nog niet wetende dat de om belasting-technische redenen,de bijtelling van een ander karakter zal ontstaan.Lekker eerste heel veel beloven,en dan alles weer intrekken,Dank zij de Grüne via het Duitse Parlement,en het Europe-Parlement,en in Nederland nemen natuurlijk die Groene Tuinkabouters dat weer voor waarheid aan,en daarmee kan ik heel slecht tegen,met alles is Fantastich.En ik verpest vaak dat Feestje.Ziet ook via:(bronvermelding) Waterstofmagzine.nl de exakte waarheden en bevindingen,van waterstof-aandrijvingen.Maar als 80 jarige,is mij al vele jaren belooft,in het Hiernamaals zal ik het geluk vinden.Uit waterstof zeit gij geboren,tot waterstof zult gij wederkeren?.Al die planeten en alles om je heen,is ontstaan uit waterstof.Op na een laadvrij Nederland.

  6. Bart schreef:

    Beste Thijs,
    Ik waardeer je artikelen zeer, maar ik denk dat je dit teveel met een veiligheidsbril bekijkt.
    Laten we wel wezen; het gaat hier in vrijwel alle gevallen om kleine installaties van maximaal een paar honderd watt. Als de mensen die deze producten kopen ruimte dan wel middelen had voor een grote installatie van meerdere kW, dan hadden ze dat wel laten installeren.
    Ter vergelijking, bij de aanschaf van een mobiele airco (1-2 kW), elektrische verwarming (2-3 kW) of boilers stelt niemand de vraag in welk stopcontact die zouden moeten; dergelijke apparaten hebben toch zeker een even groot risico op brand door overbelasting.
    De juiste beveiliging hiertegen zit in de correcte installatie van de schakelkast, niet in bangmakerij over zonnepanelen.

    • Thijs ten Brinck schreef:

      Bedankt Bart, de ontwikkeling van balkonzon vind ik mooi maar de risico’s zijn er. Ze zijn ook prima te beheersen, maar dan moet je ze wel kennen. Daar draag ik graag aan bij.

    • Jos Dekker schreef:

      Beste Bart,

      De mobiele airco en elektrische verwarming zijn stroom verbruikers. Dit in tegenstelling met zonnepanelen, welke stroom leveren. Bij de eerste twee zal maximaal 16 A door de bedrading gaan, bij hogere stroom zal de zekering er uit gaan. Bij de zonnepanelen gaat er maximaal er 16 A en de stroom welke de panelen opwekken door de bedrading en de lassen. Hoe hoger de stroom hoe meer warmte ontwikkeling in de de bedrading en de lassen dus meer kans op brand.

  7. Geachte hr. Ingenieur: weer een mooi schoolvoorbeeld.zoals ik al vaker beaamden,vooral via een omweg toch het gelijk te krijgen,en dat is Typisch een Nederlandse afwijking.Vooral de professionele uitleg van die Duitse Deskundigen,is een rijkdom van kennis overdracht. Via het vorige thema: Zonnepanelen aan de Duitse Balkons.En dat geldt voor meerdere informatie-bronnen,vooral het afzijken,is vooral ontstaan,door achter je PC met een gefingeerde naam,je eigen tekort-komingen te ETALEREN.Mooi schoolbeeld is de 3 mannen van Vandaaginsine,met vaak de aanwezigheid van die sport-redactie verslaggever van een bekende landelijke dagblad.Ik kijk om ook mijn mening te kunnen delen,en dat noemt men Democratie.En daardoor vaak die onbekende woningbranden?,die kunnen ontstaan door verkeerde aansluitingen etc.Het is bijna elke dag in het nieuws,de laatste tijd.Oorzaak roept u maar. En vooral doorgaan hr.Ingenieurmet uw weergave’s van de inhoudelijke informatie-bronnen.Of het ontploffen van de wijk-transformatoren,oorzaak zal vaak worden weer gegeven:OORZAAK ONBEKEND!.

  8. Mike schreef:

    Ik heb al 23 jaar een mastervolt soladin met 6 zonnepanelen, samen 570 watt piek [dat was toen heel veel] op stopkontakt in de schuur.
    De omvormer is dubbel geïsoleerd,dus gewoon platte stekker in stopkontakt.
    Nooit problemen gehad.

  9. Will Eisinga schreef:

    In Amerika worden autos met chinese software en hardware verboden voor de veiligheid. om de hoek kan je in Amerika wel een AR 15 kopen. Balkon panelen zijn veilig. Stroom van de Zon. Levert geld op in de portemonnee. Gemakkelijk, Eenvoudig, veilig. Geen dure Vakman nodig. De Energietransitie wordt een Doe Het Zelf Project met veilige Balkonpanelen. Zonnepanelen kan je ook zelf op het dak leggen, dan wel met een aparte groep. Veilig en Gemakkelijk. Te Koop bij Stralendgroen Westerbroek. Close in boiler van Hornbach zelf plaatsen, Badkamer Boiler ook zelf doen. Smart inductie kookplaat stekkerklaar. Doe Het Zelf. koken zonder gas. En een Monoblock Warmtepomp 60 graden kan je neerzetten en aansluiten.Stekker erin. klaar. Doe Het Zelf. Geen dure Vakman nodig. Dat is veilig en goedkoop.
    Vraag. Wie heeft een Doe Het Zelf Huis zonder gas??? De Doe Het Zelver kan het Zelf Doen.

  10. willem Hagting schreef:

    Stekker zonnepanelen vallen niet onder de NEN norm. Ze vallen zoals alle stekker apparaten onder de NVWA regelgeving.

    Duitsland heeft er meer dan 500000 zgn balkonkraftwerk hangen en er zijn geen problemen.

    De NL zonnepanelen brache is bang voor omzetverlies. Broodnijd.