SMR in 2030? Probeer anders eerst eens een windmolen in 7 jaar
Een kleine modulaire kernreactor vergunnen en bouwen kan binnen 7 jaar, concludeert de Nuclear Research and consultancy Group (NRG) in een rapport in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
“Voor lichtwater–SMR’s, gebaseerd op een NOAK SMR, is een minimale doorlooptijd van circa 7 jaar voor vergunning en bouw realistisch.”
Dat is de formulering in het rapport. Daarbij betekent lichtwater dat de koeling van de reactor met regulier water kan, en dat er dus geen dideuteriumoxide of gesmolten zout aan te pas komt. SMR staat voor Small Modular Reactor en NOAK voor Nth of a Kind. Met name die laatste afkorting is van belang. Nth of a Kind is te vertalen tot ‘de zoveelste in serie van dit ontwerp’.
De conclusie ‘binnen 7 jaar’ gaat dus niet op voor een reactorontwerp dat slechts één of enkele keren gebouwd is.
Small Modular Reactors bestaan nog niet
De kleine modulaire kernreactoren van de vele startups die de afgelopen jaren de pers zochten, zoals als NuScale, X-Energy en Last-Energy, hebben een belangrijke eigenschap gemeen met de reactorontwerpen van meer gevestigde namen als Rolls-Royce, Westinghouse en EDF. Ze zijn nog niet gebouwd. Nog nooit. De First of a Kind (FOAK) bestaat nog niet. En wanneer de eerste SMR’s in bedrijf komen, is ook nog gissen.
De startups en gevestigde namen die graag willen bouwen – en daarvoor totaal afhankelijk zijn van enthousiaste investeerders en goedgeefse politici – noemen jaartallen vanaf 2027. Experts die niet of minder afhankelijk zijn van het succes van de SMR menen dat het zo vanaf 2035 moet kunnen. Milieuorganisaties – die CO2-reductie uiterst belangrijk vinden maar gek genoeg niets hebben met kernenergie – verklaren iedereen die meent dat het voor 2040 kan voor gek.
Als we hier aan de optimistischer kant gaan zitten, moet een SMR ergens op de wereld begin jaren ’30 wel kunnen. Als investeerders en politici genoeg ballen hebben om meerdere SMR’s te bestellen nog voordat de eerste is opgeleverd, moet het ook mogelijk zijn om tegen 2035 ‘de zoveelste in serie van dit ontwerp’ op te leveren.
Pas dan kunnen we in de praktijk testen of een NOAK lichtwater-SMR inderdaad in 7 jaar te vergunnen en te bouwen is.
Weg met die windmolens want: "Nederland kan veel sneller aan kleine kerncentrales": https://t.co/AQDA0zWhXc via @telegraaf
— Wierd Duk ܦܝܪܬ ܕܘܟ (@wierdduk) May 22, 2023
Vechten tegen windmolens
Niet gehinderd door al te veel kennis van de details ging bij vele fans van kernenergie – die CO2-reductie uiterst belangrijk vinden maar gek genoeg niets hebben met windenergie – de vlag uit.
Lullig genoeg maken ze precies daarmee in een klap duidelijk waarom de conclusie uit het rapport van NRG vrijwel zeker te rooskleurig is. Nederland is een land van notoire klagers. Of je nu een windpark, een datacentrum of een kernreactor wil bouwen, er is altijd wel iemand tegen.
En notoire klagers hebben in Nederland veel macht.
Probeer maar eens een windturbine gebouwd te krijgen. Windturbines zijn het stadium van Nth of kind al lang en breed voorbij. Met de productie en de bouw van windturbines is gigantisch veel ervaring.
De techniek heeft zich, in tegenstelling tot die van de SMR’s, al volledig bewezen. Daar hoeft dus geen vergunningverlener zich zorgen over te maken. De bouw van een windturbine gaat ook zeker zo snel als de theoretische bouwtijd van een kleine kernreactor.
Toch haalt vrijwel geen enkele windturbine het in Nederland binnen 7 jaar van plan tot draaiende wieken. Klagers gaan in protest tegen zoekgebieden. Stemmen lokale politici weg die het wagen toch windenergie te overwegen. Nederlandse klagers gaan tot de Raad van State in beroep tegen welke vergunning dan ook. Roepen op tot irreële afstandsnormen. Maken buren bang voor onhoorbaar geluid. Bestrijden ook de uitbouw van het elektriciteitsnet.
Een SMR in 7 jaar kan alleen als windturbines dat óók halen
Het is lastig voor te stellen, maar we zouden er in onze rol van stemgerechtigde voor kunnen kiezen om onszelf minder invloed te geven op het moment dat we in onze rol als omwonende of burger ergens tegen zijn.
Als we met elkaar voor 2035 democratisch besluiten dat dat een goed idee is, dan is een SMR vergunnen en bouwen binnen 7 jaar te zijner tijd mogelijk haalbaar. De onvermijdelijke conclusie is dan wel dat windturbines, datacentra, snelwegen, mestvergisters en hoogspanningsmasten dan óók eerder en eenvoudiger een vergunning verkrijgen.
Gaat dat te ver maar kijk je toch uit naar een toekomst met veel kernenergie? Maak dan niet de basisfout om een rapport met een voor jou aantrekkelijke conclusie onder de neus te wrijven van mensen die windenergie mooi en kernenergie (nog) niet zo mooi vinden. Het enige dat je doet is je eigen weerstand versterken. Ook tegen nucleaire zoekgebieden, lokale politici die kernenergie overwegen en vergunningen voor SMR’s gaan straks mensen in protest. Ook voor kernreactoren zullen hele volksstammen irreële afstandsnormen eisen. Ook voor kernenergie zullen tegenstanders de buren bang maken.
Het beste dat je als voorstander van kernenergie kunt doen, is initiatiefnemers voor nieuwe windparken steunen. Zij zijn veel beter dan jijzelf in staat om hun achterban te zijner tijd te overtuigen dat kernenergie ook echt een goed idee is.
En het beste charmeoffensief voor aanstormende reactorbouwers is misschien wel om zelf alvast eigen windparken te ontwikkelen. Fabrieksmatige productie van Small Modular Reactors op windstroom kan, en zou werkelijk fantastisch zijn.
Bron: NRC, Telegraaf, Rijksoverheid / Imagecredit: Last Energy
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Met een achtergrond als mechanical/chemical engineer begrijp ik heel goed dat het modulair bouwen van reactoren voordelen heeft. Echter een ‘reactor’ bouwen is totaal iets anders dan het realiseren en bedrijven van een kerncentrale … Veiligheid, calamiteiten organisaties, kennis onderhoud, onderhoud/inspecties, logistiek etc. etc. alle functies die in de praktijk domineren …. hoe klein of groot een kerncentrale dan ook is.
Ander punt en vraag?; het elektriciteits systeem heeft weinig aan ‘baseload’ capaciteit. Sterk regelbaar vermogen om toenemende dynamiek in vraag en aanbod op te vangen is wat echt waarde toevoegt. Wat kunnen moderne kerncentrales in deze?
@Mark,
Juist een stabiele baseload met daarboven op een regelbare groene productie is wat nodig is.
Het verhaal wordt steeds omgedraaid. Nu moeten we reageren op zon achter een wolk of wegvallende wind.
Pieken en dalen moeten worden opgevangen in batterijen.
Je kunt ook zorgen dat een groot aantal kerncentrales zorgen voor een stabiele aanvoer en dat aanvullen met wind en zon. Overschotten omzetten in waterstof.
Is er geen overcapaciteit, dan stopt de productie van waterstof. Daar zit dan je regelaar. Simpel te realiseren, veel makkelijker dan energie centrales afschakelen.
Andere benadering welke de toepasbaarheid van kernenergie en de stabiliteit van het grid zwaar verbeterd.
Dank voor je reactie Jeroen … maar wat is het regelbaar vermogen van moderne kerncentrales en hoe past dit in het profiel? Op basis huidig profiel met steeds vaker enorme overschatten elektriciteit en waar we naar toe moeten schat ik het idd andersom. Basis is/wordt zon/wind omdat deze schoner en kosten-effectiever zijn (zie bv merit order in de markt). Daarnaast sterk regelbaar vermogen on demand (=duurder) als back-up om vraag/aanbod variatie op te vangen. Internationale verbindingen, demand responce management, batterijen gaan helpen maar zeker niet afdoende.