Britse pilots met waterstof voor woningen van de baan
Groot-Brittannië krijgt geen hydrogen towns met waterstofketels voor tot 10.000 huishoudens. Nadat in 2023 grootschalige pilots in Redcar en Whitby zijn afgeblazen, trekt de Britse regering nu de conclusie dat het de installatie van waterstofketels niet moet forceren. Goed nieuws voor de bewoners die de switch naar waterstof (terecht) niet zagen zitten. De Britse overheid zal nu op basis van ervaringen in het buitenland, vermoedelijk onder meer bij Nederlandse pilots met waterstofketels, in 2026 bepalen of waterstof op lange termijn een rol moet hebben in Britse woonwijken. Hieronder het oorspronkelijke bericht van 1 december 2022.
Waterstof door het oude gasnet? Dan aardgas door nieuwe leiding
Eind maart is het altijd uitkijken met opvallend energienieuws. Deze is na 1 april nog niet gerectificeerd en dus waarschijnlijk waar. In het Britse Whitby is een pilot met 2000 woningen die een waterstofketel krijgen in voorbereiding. Doel is het testen van waterstofdistributie door oude aardgasleidingen. Na grote weerstand onder de bewoners heeft gasnetbeheerder al verschillende tegemoetkomingen gedaan. De weerstand werd echter alleen maar feller.
Om de pilot toch mogelijk te maken – zonder in te breken bij waterstofweigeraars, zie oorspronkelijk bericht hieronder – is uitvoerder Cadent nu bereid om een nieuw (!) aardgasnet aan te leggen. Náást het bestaande aardgasnet, waar dus tijdens de pilot waterstof doorheen moet. In het Gelderse Lochem is om dezelfde reden ook een nieuw aardgasnet aangelegd om een waterstofpilot mogelijk te maken. Dat was daar in ieder geval geen 1-aprilgrap. Maar daar ging het ook slechts om 12 woningen. Niet om 2000, zoals in Whitby. Hieronder het oorspronkelijke bericht van 1 december 2022.
Afsluiten aardgas ‘last resort’ als bewoners waterstofketel weigeren
Inwoners van het Britse Whitby maken zich zorgen over een pilot met waterstof in hun woningen. Een nieuwe wet staat het gasbedrijven toe om zich toegang te verschaffen tot woningen om de veiligheid tijdens de pilot te garanderen.
De Britse regering wil vanaf 2025 tot 2027 een proef draaien met waterstof in de gebouwde omgeving. Tot 2000 woningen zullen waterstof via het bestaande gasnet aangevoerd krijgen, voor verwarming met waterstofketels.
Naast Whitby is ook Redcar in de race voor de pilot. De Britse regering maakt in 2023 bekend waar de ombouw naar waterstof plaats zal vinden. De kosten voor de waterstofketel en installatie zijn gedekt en deelnemers aan de pilot zullen niet meer aan de waterstof betalen dan wat ze anders aan aardgas kwijt waren geweest. Desondanks zijn er nog veel vragen.
“Mijn grootste zorgen zijn financieel”, zegt een inwoner van Whitby tegen The Guardian. “Ze subsidiëren de waterstof voor twee jaar, maar daarna niet meer. En lokale installateurs hebben ons verteld dat ze niet de moeite nemen om een opleiding te volgen voor een klein aantal waterstofklanten. Dus onderhoud en reparatie van boilers en apparaten zal duurder worden of moeilijk te vinden. Als we de enige in de stad zijn, hoe makkelijk zal het dan zijn om vervanging te regelen?”
Behoud van de aardgasketel is in ieder geval geen optie
Een uitdaging is dat er – voor de bewoners die niet willen meedoen – geen optie is om de aansluiting op het aardgas te behouden. Dat is een nadeel van waterstof via het bestaande gasnet. Alle aangesloten afnemers moeten tegelijk om.
Wie een waterstofketel niet ziet zitten – net als alle onafhankelijke wetenschappers die zich hier tot nog toe over bogen – staat dus voor de keuze: direct een warmtepomp of elektrische kachel installeren of verhuizen.
Omdat waterstof aanzienlijk vluchtiger is dan aardgas kan het bovendien knap gevaarlijk zijn als bewoners geen aanpassingen aan hun woning toestaan in voorbereiding op de pilot. Daarom is in Groot-Brittannië een nieuwe wet ingesteld, die het gasbedrijf dat de waterstofpilot uitvoert toestaat om desnoods achter de voordeur van waterstofweigeraars maatregelen te treffen. Dit om de veiligheid van de betreffende bewoners – en die van hun buren – tijdens de pilot te verzekeren.
Ook in Nederland pilots met waterstof in de gebouwde omgeving
Waterstof produceren met duurzame elektriciteit en deze waterstof vervolgens te verbranden in een ketel is niet efficiënt. Per geleverde eenheid warmte is in de keten zo 4 tot 6 keer meer duurzame energie nodig dan als dezelfde hoeveelheid warmte geleverd wordt door een warmtepomp. Dit omdat de productie en het transport van waterstof aanzienlijke energieverliezen kent, terwijl een warmtepomp juist gratis energie uit de buitenlucht onttrekt om een woning te verwarmen.
In tegenstelling tot groene stroom voor warmtepompen, is groene waterstof bovendien nog lang niet te koop. De eerste productie komt mondjesmaat op gang en het ligt voor de hand dat de groene waterstof die er is de komende jaren naar de industrie gaat. Daar zijn soms geen alternatieven. In de gebouwde omgeving kunnen veruit de meeste woningen beter over op een warmtepomp of warmtenet. Waar dat nog geen optie is, is aardgas voorlopig duurzamer dan waterstof.
Waterstof kan voor een klein deel van de woningvoorraad desondanks ooit uitkomst bieden. Bijvoorbeeld in woningen die vanwege geplande sloop niet meer geïsoleerd zullen worden. Om ervaring op te doen met waterstofketels zijn ook in Nederland verschillende pilots met waterstof als energiedrager voor de warmtevoorziening in bedrijf of in ontwikkeling:
- In Delft staan op het terrein van de technische universiteit enkele demowoningen met waterstofketel.
- In Roozenburg is de blokverwarming van een appartementencomplex deels omgeschakeld naar waterstof.
- In Hoogeveen werken tientallen partijen al jaren aan een proef met waterstof in recente nieuwbouw.
- In Stad aan ’t Haringvliet gaat misschien een groot deel van het dorp over.
- In Lochem start een proef met 12 monumentale woningen die waterstof in plaats van aardgas gaan gebruiken.
Bron: Guardian, Hydrogen Insight / Imagecredit: Rob King, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Stel dat alle woningen in Nederland overgaan op verwarmen met een warmtepomp. Wat is dan het effect op de temperatuur van de buitenlucht?
Hoe groot is het effect van je koelkast op de temperatuur in de keuken (200L in een ruimte van 20+ m3, ofwel 1% van het volume)? Waarschijnlijk veel groter dan alle huizen in Nederland op het Luchtvolume in het nederlandse luchtruim (bij lange na geen 1%).
Daarnaast verlies je al die warmte weer aan de buitenlucht via je buitenmuren (nu ook al met CV-ketel). De betere vraag is dus: hoeveel extra opwarming van de buitenlucht levert het gebruik van CV-ketels op? Aangezien het hier om veel meer energieverlies ten opzichte van de input gaat.
Een warmtepomp verplaatst tijdelijk warmte van de buitenlucht naar binnen in de woning. Door ventilatie, infiltratie (tocht) en transmissie (door gevels, vloer, ramen, deuren en dak) verliezen de woningen diezelfde warmte weer aan de buitenlucht. Wat er door warmtepompen netto aan warmte wordt toegevoegd aan de buitenlucht is de warmte gegenereerd door het elektrisch gebruik in de woning. Voor een typische warmtepomp is dat 1-2 kW bij het in bedrijf zijn en nog een stukje hoger bij piekvraag op hele koude dagen. Dat is veel minder dan (zoals Ruben ook aangeeft) de warmte die een cv-ketel netto toevoegt. Dat is al snel 12-20 kW bij het in bedrijf zijn.
Als waterstof uit elektriciteit gemaakt wordt, is het efficiënter om de huizen elektrisch te verwarmen, zelfs zonder warmtepomp. Met grijze waterstof is het nog veel erger. De dichtheid van waterstof is veel lager dan aardgas; er wordt dus veel energie weggegooid bij het maken van waterstof uit gas, vervolgens heeft de ketel er extra veel van nodig, omdat er per eenheid minder warmte uit te halen is.
De waterstof lobby is gevaarlijk groot. Over 15 jaar komt er een parlementaire enquete over hoe de overheid bleef luisteren naar de waterstof lobby.
Direct elektrisch verwarmen is inderdaad efficiënter dan verwarmen met waterstof. Productie van waterstof geeft 30 % verlies. En ook de waterstof ketel geeft verlies. En die is nog hoger dan bij de verbranding van aardgas aangezien er bij de verbranding van waterstof relatief meer waterdamp ontstaat en er dus meer condensatiewarmteverlies optreedt. Al beweert opper waterstofmaffialid Willem Hazenberg (project Hoogeveen) anders.
probeer dit eens. Close in Boiler in de keuken. warm water voor 129 euro. zelf installeren. douche boiler voor 189 euro. Wahlbach bij Hornbach. zelf installeren. Smart Inductie. stekker erin klaar. 200 euro. voor verwarming 2 ventilator kacheltjes. stekker erin klaar. 35 euro bij Hornbach. Met Zonnepanelen Zelf stroom. Gratis van de Zon. ik heb al 11 jaar geen gas geen waterstof. geen energierekening. sinds 2012.
Ik zie dat mijn reactie er al bij staat. Maar nog even weer. Zon op Dak. 15 panelen van 450 Wp produceren 6000 kWh per jaar. Verbruik zonder gas is ook ongeveer 6000 kWh. Ik verhuur ook een huis zonder Gas met Zon op Dak. Wat levert dat op. Ik betaalde 3000 euro Gas en Licht per jaar in 2012. Per maand 250 euro. de huurder ook. Met Zon op Dak, Inductiekoken, Airfryer, Microwave, Waterkoker, Close in Boiler keuken, Badkamer Boiler, en LG HT Warmtepomp 60 graden aansluiten op de CV radiatoren is de energierekening nul. levert per huis 3000 euro per jaar op. 6000 euro per jaar voor 2 huizen. Stroom van het Dak. Warmte uit de Buitenlucht. En ik heb het al 12 jaar. sinds 2012. Dat is een opbrengst nu al van 12 jaar keer 6000 euro. 72.000 euro. En over 10 jaar schijnt de zon ook nog. Dat is niet moeilijk, dat is makkelijk. Wie heeft het ook zo???