Miljoenen warmtepompen op vredesmissie, dat zou mooi zijn
Wie dag in dag uit bezig is met energie en klimaat, krijgt die bril maar moeilijk af als zaken die nog véél belangrijker zijn het nieuws domineren. Dat bleek de afgelopen jaren tijdens de pandemie en dat blijkt nu in relatie tot de Russische inval.
Pleiten voor ‘win-winoplossingen’ die ook CO2-uitstoot besparen terwijl coronapatiënten of soldaten letterlijk vechten voor het leven, staat niet fraai.
En toch; De auto laten staan en thuiswerken hielp echt zowel het R-getal als de CO2-uitstoot omlaag. Opnieuw de auto laten staan en thuiswerken, helpt bij een olieprijs van $120 per vat echt om de oorlogskas van Poetin niet onnodig te laten groeien. Bij alles dat we doen en laten, spelen energie en klimaat een grote rol. Ook in oorlogstijd.
Bron: Europese Commissie
Het is winter, en het wordt opnieuw winter
Vannacht vroor het, gisternacht ook. In de voorspelling voor de komende week zakt de temperatuur elke nacht tot rond het vriespunt.
Dit zijn de dagen dat we veel aardgas gebruiken, in heel Europa. Dat gas komt voor het belangrijkste deel uit Rusland. Ook vandaag nog. Hopelijk ook volgende week nog, maar zeker is dat allerminst.
Als Rusland stopt met leveren, hebben we al vrij snel een probleem. Aardgas haal je niet zomaar ergens anders vandaan. Niet in de volumes die wij in Europa opmaken. Misschien redden we het staartje van deze milde winter nog op reserves en wat LNG-vrachten maar ook na dit stookseizoen willen we elektriciteit hebben en kunstmest produceren. En buffers vullen voor de komende winter.
In oktober 2022 begint een nieuw stookseizoen. Afhankelijk van het winterweer gaan we veel of heel veel aardgas gebruiken. Afhankelijk van het verloop van de oorlog moeten we veel of heel veel moeite doen om in de behoefte te voorzien.
Met alle bondgenoten aardgas besparen om Poetin onder druk te zetten
Zo lang Europa niet zonder Russisch aardgas kan, kan Europa niet voluitgaan met sancties tegen Rusland.
Duitsland aarzelt nu bijvoorbeeld om Rusland uit te sluiten van het internationale betalingssysteem Swift. Als Duitsland Rusland geen geld meer kan kiepen voor aardgas, zal Rusland de gaslevering ten slotte sowieso stoppen. Bij alles dat de internationale gemeenschap overweegt om Poetin en zijn achterban te raken, speelt de gaslevering aan Europa een rol.
Tot aan de volgende winter hebben we nog een maand of 9 om onze afhankelijkheid van aardgas en van Rusland substantieel te beperken. We kunnen somberen dat alles dat met alleen kosten, klimaat, luchtkwaliteit, rechtszaken, natuurwaarden en mensenrechten als aanleiding niet lukte ook wel niet zal lukken nu het oorlog is. Of we kunnen alles doen wat we kunnen, omdat het oorlog is. Ook al is dat natuurlijk niet genoeg om in een jaar onafhankelijk te worden.
Met een lange lijst maatregelen die de NVDE op een rij heeft gezet, kunnen we in Nederland als alles meezit volgens de NVDE in één jaar al 5 miljard kuub aardgas besparen. De lange lijst bevat veel maatregelen die in heel Europa effectief kunnen zijn. Als het Europa lukt om het gasverbruik in een jaar met 10% te beperken, scheelt dat Rusland al een derde op zijn export naar Europa. Als bondgenoten in Azië thuis ook zuinig aan doen, kan al dit jaar ook veel meer LNG naar Europa.
Als alle bondgenoten aardgas besparen, en alle andere gas-exporterende landen alles op alles zetten om Europa meer te leveren, brengen we ‘Groningen’ in positie om als het er echt op aankomt een heldendaad te verrichten. Zo snel Poetin ook maar het gevoel krijgt dat Europa misschien zonder zijn gas kan, slaan we hem een belangrijk wapen uit handen.
Vol erop voor de volgende winters
Als het lukt om in één jaar 10% minder gas te verbruiken is dat fantastisch. Als we in Europa op 5% blijven steken is dat ook mooi. Als we in één jaar onverwacht een flinke hap uit de Russische export kunnen halen, overtuigen we Rusland dat we dat de daaropvolgende jaren ook kunnen. Fossiele energie is in Rusland de geldboom.
Als de vraag inzakt, zakt ook de prijs in. Als inkomsten uit olie, kolen en gas wegvallen, is de Russische economie niet veel groter dan de Nederlandse.
Ook bij het besparen van aardgas kunnen bondgenoten ons helpen. De Amerikaanse klimaatactivist Bill McKibben roept in een uitgebreide blog zijn regering op om een oorlogswet in te zetten en Amerikaanse bedrijven op te dragen zoveel mogelijk warmtepompen te produceren. Voor Europa. Afhankelijk van je wereldbeeld is dat een absurd of een fantastisch plan.
Ik neig naar het tweede. Elke warmtepomp bespaart aardgas, afhankelijk van isolatie, kierdichting en elektriciteitsproductie 25 tot 100%. Als Biden de bedrijven die dat kunnen faciliteert om de productie van warmtepompen maximaal op te voeren en deze tegen kostprijs aan Europese klanten te leveren, zijn we hier vast één bottleneck kwijt in de warmtetransitie. Als bonus worden Amerikaanse bedrijven goed in de productie van warmtepompen. Ook in de VS is daar een grote afzetmarkt voor.
Warmtepompen waren in Europa al goed voor een kwart van de 7 miljoen geïnstalleerde warmtebronnen in 2020. Volgens 13 CEO’s van evenzoveel Europese energieconcerns kan het Europese elektriciteitsnet 50 miljoen warmtepompen aan. Op 196 miljoen huishoudens in de Europese Unie is dat een slok op een borrel. Kom maar op met die Amerikaanse warmtepompen.
Bron: Bill McKibben / Imagecredit: Valliant
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Pumps for Peace. Dat is prachtig. Geen aardbevingen, geen Gasoorlogen. Pumps for Peace.