EC bekrachtigt: kernenergie en aardgas voorwaardelijk duurzaam
De definitieve EU taxonomy for sustainable activities is ten opzichte van het voorstel van 31 december 2021 subtiel gewijzigd. Investeringen in aardgasgebruik en kernenergie blijven onder het mom van transitie-investeringen toelaatbaar als duurzame investering. Eerdere berichten over de EU Taxonomy hieronder.
Nederland wil aardgas ontdoen van Europees duurzaam label
Nederland, Oostenrijk, Zweden en Denemarken vragen de Europese Commissie (EC) op de valreep om de opname van aardgas in de EU taxonomy for sustainable activities te heroverwegen. Volgens de minicoalitie ontbreekt de wetenschappelijke basis om fossiel gas duurzaam te noemen. Een nog kleinere coalitie van Zweden en Finland vraagt om de deadline (zie hieronder) om investeringen in kerncentrales als groen te classificeren uit de taxonomie te schrappen. De EC presenteert morgen (2 februari 2022) de definitieve text van de taxonomie. Hieronder het oorspronkelijke bericht van 1 januari 2022 over de voorgestelde EU Taxonomy.
EU Taxonomy: kernenergie en aardgas voorwaardelijk duurzaam
Op de valreep van 2021 heeft de Europese Commissie haar voorstel voor de EU taxonomy for sustainable activities bij de lidstaten ter inzage gelegd. Na verhit debat over kernenergie en gascentrales zijn beiden uiteindelijk opgenomen.
Financiële instellingen, NGO’s en beleidsmakers bepalen nu nog min of meer zelf wat al dan niet kwalificeert als een duurzame activiteit. De EU Taxonomie dient om eenduidig onderscheid te maken tussen investeringen die wel of niet bijdragen aan verduurzaming van de (Europese) economie.
Hoewel de Europese Commissie (EC) investeringen in ‘niet duurzame’ activiteiten met de taxonomy geenzins onmogelijk maakt, is de symbolische waarde van de taxonomie groot (gemaakt). De EC kan de gewenste duidelijkheid voor de financiële wereld nu eenmaal niet scheppen zonder uitspraak te doen over wat ‘volgens Europa’ duurzame activiteiten zijn.
Elke sector die is opgenomen in het raamwerk kan en zal de komende jaren claimen dat zij ‘volgens Europa’ duurzaam zijn. Met enorme sommen geld op zoek naar een groene bestemming, vormt opname in de Europese taxonomie een license to operate die binnen en buiten de grenzen van de EU de groei en/of overleving van hele sectoren kan maken of breken. Logischerwijs staken belangenbehartigers van al dan niet duurzame grensgevallen enorm veel lobbykracht in het raamwerk.
Grensgevallen kernenergie en aardgas lijken het te redden
In een eerdere conceptversie van 2019 vielen onder meer kernenergie en aardgas buiten de boot. Binnen Europa is vooral Frankrijk een groot pleitbezorger van kernenergie, terwijl Duitsland sterk tegen classificeren van kernenergie als duurzaam is. De lobby voor een groene classificatie voor elektriciteitsproductie op aardgas viel vooral in goede aarde in Oost-Europa, waar veel landen menen zonder aardgas niet snel genoeg van de nog vuilere bruin- en steenkool af te komen.
Uit de meest recente conceptversie, ingezien door de Financial Times, blijkt dat het noeste lobbywerk voor de grensgevallen niet voor niets is geweest. De voorstanders van kernenergie en gas hadden samen genoeg invloed om de besluitvorming te bepalen, met als resultaat na lang uitstel uiteindelijk een echt Europees compromis: gas en kernenergie zijn nu, onder voorwaarden, ‘volgens de EC’ beiden duurzaam.
Kernenergie. De opname van kernenergie is in het licht van de Europese klimaatdoelen goed te verdedigen. De lat om investeringen in kerncentrales als duurzaam te classificeren ligt laag:
- de vergunning moet voor 2045 rond zijn;
- de kerncentrale mag over zijn levensduur niet meer dan 100 gram CO2 per geleverde kilowattuur (kWh) uitstoten (de daadwerkelijke uitstoot van kerncentrale ligt rond de 10 gr CO2/kWh).
Gascentrales. Het raamwerk heet ‘EU taxonomy for sustainable activities’, dus de opname van elektriciteitsproductie met fossiel aardgas is raar. Het argument om investeringen in gascentrales als duurzaam te classificeren is echter wel te volgen. De uitstoot van gascentrales is veel lager dan die van oude centrales op olie-, bruin- en steenkool. De voorwaarden waar een investering in gascentrales aan moet voldoen zijn gelukkig ook tamelijk stevig:
- de gascentrale moet een olie- of kolencentrale vervangen (minimaal 55% CO2-reductie per kWh);
- de vergunning moet voor 2030 rond zijn;
- vanaf 2026 moet de centrale tenminste 30% low carbon gassen kunnen verstoken, vanaf 2030 minimaal 55%;
- de uitstoot moet lager zijn dan 270 gr CO2/kWh óf de jaaruitstoot per kilowatt mag de 550 kilo niet overstijgen (de uitstoot van een gascentrale op puur aardgas ligt rond de 400 gr CO2/kWh. Als een gascentrale meer dan 1400 vollasturen per jaar wil maken is dus óf CO2-afvang óf bijmengen van low carbon gassen sowieso noodzakelijk).
Update 15.45: De Duitse Europarlementariër Micheal Bloss (Die Grünen) heeft op zijn website de complete EU Taxonomy Draft gedeeld. In aanvulling op de fragmenten gedeeld door Financial Times-redacteur Mehreen Khan vanochtend blijkt uit de volledige tekst dat gascentrales ook als duurzaam geclassificeerd worden als deze in de complete levenscyclus niet meer dan 100 gram CO2/kWh uitstoten, bijvoorbeeld dankzij CCS en/of bijmengen van groengas of low carbon waterstof.
In dat geval geldt de eis dat met een nieuwe gascentrale oude olie- of kolencapaciteit vervangen dient te worden niet.
Controversiële consensus heeft beperkte waarde
Gegeven deze voorwaarden is er op het vlak van aardgas en kernenergie weinig mis met de taxonomie. Dat was echter het punt niet. Ook als kernenergie en aardgas buiten de taxonomie waren gebleven, waren verstandige investeringen in kern- en gascentrales gewoon mogelijk gebleven. De taxonomie verbiedt niets.
Uit onvermijdelijke chocoladeletters in kranten zal vooral blijven hangen dat ‘kernenergie en aardgas volgens Europa’ duurzaam zijn. Dat maakt dat de taxonomie vrijwel zeker niet de beoogde brede consensus brengt. Financiële instellingen, NGO’s en/of landen met principiële bezwaren tegen aardgas en/of kernenergie zullen in de beoordeling van al dan niet duurzame investeringen hun eigen afwijkende criteria blijven hanteren.
Totaal onnodig blijft na een grote storm in een glas water en veel uitstel waarschijnlijk vooral veel zoals het was. Zonde.
Bron: Financial Times, EC / Imagecredit: Zachary Theodore, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
“In dat geval geldt de eis dat met een nieuwe gascentrale oude olie- of kolencapaciteit vervangen dient te worden niet.”
Ook is er – in tegenstelling tot kernenergie – geen einddatum in de taxonomie opgenomen voor de duurzaamheidsverklaring van fossiele centrales met CCS.
Oftewel, als in 2045 de eerste commerciele gesmolten zout reactoren op zoek gaan naar investeerders dan kunnen die niet meer putten uit de poel voor duurzame investeringen, terwijl de fossielen dan vrolijk kunnen doorgaan met het investeren in “duurzame” (volgens de taxonomie) fossiele centrales met CCS.
Dank voor de prettige samenvatting.
“Totaal onnodig blijft na een grote storm in een glas water en veel uitstel waarschijnlijk vooral veel zoals het was. Zonde.”
De conclusie is wel erg somber.
Veel organisaties zullen de taxonomie overnemen en een uitzondering maken voor kernenergie en / of aardgas.
De conclusie maakt wel nieuwsgierig naar de verwachting die je had Thijs. Kun je dat nog toelichten?