Aardgas besparen met steenkool is idioot, en nu toch verstandig
Toevoeging 20 juni 2022: De kolencentrales gaan inderdaad weer meer elektriciteit produceren de komende periode.
Het is al drie maanden oorlog in Oekraïne. De Nederlandse en Duitse accijns- en belastingverlagingen op energie hebben daar niets aan veranderd. Rusland levert ons minder aardgas en olie, en wij betalen meer dan ooit voor dat wat Rusland ons nog wel levert. Hoeveel aardgas we nog krijgen uit Rusland de komende maanden weet niemand, en wat voor winter we krijgen weet ook niemand. Het zijn wanhopige tijden en wanhopige tijden vragen om wanhopige maatregelen.
Tijdelijk opheffen van (de hieronder beschreven) begrenzing op kolencentrales kan zo’n wanhopige maatregel zijn. Dat bespaart aardgas, zodat Europa sneller gasvoorraden kan aanleggen voor als de volgende winter wel streng wordt. Of voor als Rusland de gaskraan naar heel Europa al ver daarvoor dichtdraait. Extra kolen stoken is beroerd voor het klimaat maar gezien de omstandigheden toch verstandig. De geesten in de politiek lijken bijna rijp voor deze wanhopige stap.
De coalitiepartijen die terecht nog twijfelen vanwege de klimaatschade die dit veroorzaakt, kunnen afdwingen dat we de met de begrenzing van kolen beoogde CO2-reductie (6 tot 7 megaton) nog binnen deze kabinetsperiode elders goedmaken. Dat vergt ook wanhopige maatregelen. En daar is de tijd rijp voor; het zijn wanhopige tijden. Op korte termijn serieus aardgas, olie en CO2-uitstoot besparen kan bijvoorbeeld met beperkingen op mobiliteit, luchtvaart, vleesconsumptie en glastuinbouw. Dat draagt bovendien – net als extra kolen – direct bij aan onze energiezekerheid.
Laat het kabinet snel het makkelijke besluit nemen dat de kolencentrales in de rest van 2022 voluit mogen produceren. En laat het kabinet daaraan moeilijke maar noodzakelijke besluiten verbinden om de klimaatschade van extra kolenstroom met zekerheid te compenseren. Terugdraaien van algemene belastingkortingen op brandstoffen en energie voor iedereen is niet genoeg maar wel een goed begin. Hieronder het oorspronkelijke bericht van 21 december 2021.
Productie Nederlandse kolencentrales begrensd tot 35% capaciteit
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) kondigt aan dat kolencentrales in de jaren 2022, 2023 en 2024 niet meer dan 35% van hun capaciteit mogen leveren. De wetswijziging Verbod op Kolen gaat in per 1 januari 2022.
“Vanaf 2030 zijn er geen kolencentrales meer in Nederland”, zegt Staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius. “Deze driejarige productiebeperking levert een belangrijke bijdrage aan de CO2-reductie op korte termijn.”
De maatregel was al eerder aangekondigd, en komt bovenop de betaalde sluiting van de van de Onyx-kolencentrale op de Rotterdamse Maasvlakte. Ook de exploitanten van de 3 kolencentrales die nog wel in bedrijf blijven (Amer, Eemshaven en de Uniper-centrale op de Maasvlakte) ontvangen een compensatie, voor de verplichte productievermindering.
Onduidelijk uit het persbericht van EZK is of het maximum van 35% het productievermogen of de jaarproductie van de centrales betreft*. In eerdere berichtgeving leek het te gaan om de jaarproductie en dat strookt ook met de claim dat ‘met deze productiecapaciteit de leveringszekerheid blijft gewaarborgd, ook in tijden van weinig energieproductie uit zon en wind.’ De productiebeperking voor de laatste 3 Nederlandse kolencentrales resulteert naar verwachting jaarlijks in 6 tot 7 megaton CO2-reductie en levert zo een belangrijke bijdrage aan de uitvoering van het Urgenda-vonnis.
*Toevoeging 11.15: EZK bevestigt dat het om een begrenzing van de jaarproductie gaat. Hieronder nadere toelichting.
Zekerheid op flexibiliteit en zekerheid op CO2-reductie
Met een maximum op de jaarproductie heeft EZK een goede middenweg gevonden tussen garanties op leveringszekerheid en een garanties op CO2-reductie.
Dankzij de (nader op staatsteun te toetsen) vergoeding voor de productievermindering, loopt Nederland een kleiner risico dat de exploitanten de laatste kolencentrales eerder dan – vanuit leveringszekerheidsoogpunt – wenselijk is uit bedrijf nemen. Dit bijvoorbeeld in reactie op een CO2-prijs die hoog blijft, terwijl de elektriciteitsprijs de komende 3 jaar weer tot reguliere niveaus zakt. Zo blijft de laatste 3,2 gigawatt aan regelbare kolencentrales waarschijnlijk beschikbaar totdat emissie-armer regelbaar vermogen hun taak in de energielevering over kan nemen. De andere kant van de medaille is ook afgedekt, als de marktcondities voor kolencentrales zo gunstig blijven als vandaag, zit er een broodnodige grens op de uitstoot.
De productiebeperking van 35% maakt dat de kolencentrales iets meer dan 4 maanden in het jaar op vol vermogen kunnen draaien, mits ze de rest van het jaar uitstaan. Het ligt in de lijn der verwachting dat de exploitanten de toegestane productie inzetten op momenten met hoge elektriciteitsprijzen. Momenten waarop de CO2-intensieve productie echt nog nodig is.
Om de productievermindering in perspectief te zetten: In 2020 waren er in Nederland nog 4 kolencentrales in bedrijf, samen goed voor 4 gigawatt. Die produceerden samen vorig jaar 9,6 miljard kilowattuur. Dat komt neer op een jaarproductie op 27% van het maximum. Dat was in de recente geschiedenis wel verreweg de laagste benutting voor onze kolencentrales. In 2019 was de benutting ook historisch laag, maar lag hij met 43% toch boven het niveau dat voor 2022, 2023 en 2024 toegestaan is.
Bron: CBS
Bron: EZK / Imagecredit: Zandcee, via Wikimedia Creative Commons
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
- Uitbater gascentrale wil vergoeding voor beschikbaarheid - 03 dec 2024
- Verticale zonnepanelen van nog niet één turf hoog in Oslo - 02 dec 2024
- Gascentrale bespaart miljoenen kuubs aardgas met e-boiler - 27 nov 2024
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
