Getijdenvlieger SeaQurrent in 2023* het water in bij Ameland
De demonstratie van de TidalKite van Seaqurrent is volgens Offshore Energy begonnen*. De Friese startup zal de getijdenvlieger van 500 kilowatt de rest van het jaar aan verschillende tests onderwerpen. Seaqurrent haalde eind vorig jaar €4,8 mln financiering op om de ontwikkeling van de vlieger voort te zetten. Hieronder het oorspronkelijke bericht van 5 juli 2021, waarin ik naar nu blijkt ten onrechte de indruk had (en gaf) dat de demonstratie al praktisch begonnen was.
*Herstel 27 januari 2023: Seaqurrent wee me erop dat ook bovenstaande update voorbarig was. De nieuwe vlieger is wel getest, maar in zoet water. En dus nog niet bij Ameland. Wanneer de demonstratie wel start, is nog niet bekend.
SeaQurrent doet bij Ameland nieuwe gooi naar getijdenenergie
Startup SeaQurrent installeert in de Waddenzee bij Ameland een onderwatervlieger die elektriciteit opwekt uit de waterstromen bij eb en vloed. De vlieger is geoptimaliseerd voor de relatief trage getijdenstroom in de Waddenzee.
Getijdengolven zijn krachtig en eeuwen van te voren nauwkeurig te voorspellen. In theorie is getijdenenergie daarmee een ideale bron van hernieuwbare energie, met wereldwijde potentie.
De praktijk is echter weerbarstig. Energie opwekken uit stroming gaat niet zonder kwetsbare bewegende onderdelen. Stormen en golven, zoutwater en de getijdenstroming zelf zijn destructief voor de installaties die getijdenenergie omzetten in bruikbare elektriciteit. Vele varianten van getijdenturbines, –dammen, –vliegers en –lagunes zijn de afgelopen decennia geopperd, gesubsidieerd en/of getest. De geschiedenis van getijdenenergie barst van de ronkende aankondigingen en stille teleurstellingen. Geen enkele vorm van getijdenenergie is vooralsnog tot enige opschaling gekomen.
Gelukkig blijven ondernemers proberen deze onuitputtelijke energiebron toch te benutten. De Nederlandse startup SeaQurrent werkt sinds 2013 aan getijdenvliegers. Na eerdere proeven met schaalmodellen test SeaQurrent nu een exemplaar op het voor commerciële productie beoogde formaat. De installatie van 500 kilowatt takt aan op het elektriciteitsnet van Ameland en dekt bij succes het elektriciteitsverbruik van 700 huishoudens.
De natuurwetten voor windenergie gelden ook onder water
Net als voor wind is ook in het water de stroomsnelheid bepalend voor de energieproductie. Bij een verdubbeling van de snelheid verviervoudigt de ‘botsenergie’ van watermoleculen én botsen er per seconde ook dubbel zoveel watermoleculen tegen de generator. Een verdubbeling van de stroomsnelheid leidt daarom tot liefst 8x meer getijdenenergie.
Helaas is de getijdenstroming rond de Nederlandse kust met 1 tot 1,5 meter per seconde vrij zwak. Een fatsoenlijke windturbine komt bij dergelijk lage windsnelheden niet eens in beweging. Dat is moeite niet.
Omdat de dichtheid van water zoveel hoger is dan van lucht, kan getijdenenergie oogsten uit trage stromen wel de moeite zijn. Dan is wel een groot oppervlak nodig. De vliegers van SeaQurrent hebben een formaat van 84 vierkante meter (7 bij 12 meter) en drijven onder water optimaal in de stroming. De daadwerkelijke elektriciteitsproductie heeft plaats op de zeebodem. Slim, de meest kwetsbare bewegende delen van het systeem blijven zo buiten de stroming, de wind en de golven.
De vlieger trekt aan een op de bodem gemonteerde zuiger, die een ‘milieuvriendelijke vloeistof’ door een generator perst. De zuiger is niet oneindig lang. Als hij volledig uitgerekt is, is een beetje van de opgewekte energie nodig om de vlieger tegen de stroming in te halen en het systeem weer in de begintoestand te krijgen. Het uiteindelijke concept van SeaQurrent bevat daarom twee vliegers, die om beurten uitvliegen en ingehaald worden voor een continue elektriciteitsproductie (zie video).
Berichten over de proef bij Ameland spreken overigens van één vlieger. Dat volstaat voor de demonstratie van het concept.
Elektriciteit voor 700 huishoudens lijkt knap ambitieus
Een gemiddeld huishouden gebruikt jaarlijks 3 megawattuur (MWh). Om het verbruik van 700 huishoudens te dekken moet SeaQurrent met de vlieger van 500 kilowatt dus jaarlijks zo’n 2.000 MWh opwekken.
Een van de meest hoopgevende projecten voor getijdenenergie is van het Schotse bedrijf Orbital Marine (voorheen Scotrenewables). Orbital claimde in 2018 een recordopbrengst voor een eigen getijdenturbine: 3.000 MWh, opgewekt met twee turbines van samen 2.000 kilowatt en 16 meter in doorsnee (2 x 200 vierkante meter oppervlak). Deze turbine werd getest bij de Schotse Orkney-eilanden, waar de getijdenstroom oploopt tot 3 meter per seconde.
In een 2 tot 3 keer zo sterke getijdenstroom en met bijna 5 keer zoveel oppervlak zou de Orbital-turbine theoretisch tot 135 keer zoveel energie moeten opwekken als de SeaQurrent-vlieger. Dat de door SeaQurrent geraamde opbrengst slechts 50% lager ligt dan de door Orbital gemeten opbrengst, geeft in deze taaie sector blijk van groot vertrouwen in het eigen product.
Bron: Ameland, SeaQurrent, Orbital Marine / Imagecredit: SeaQurrent
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Beste Thijs,
Ik moest hartelijk lachen om
“Dat de door SeaQurrent geraamde opbrengst slechts 50% lager ligt dan de door Orbital gemeten opbrengst, geeft in deze taaie sector blijk van groot vertrouwen in het eigen product.”
Heel subtiel…