Een windpark in uw gemeente is echt niet het eind van de wereld
Plannen voor windparken roepen in Nederland eigenlijk altijd weerstand op, en anders op zijn minst zorgen van omwonenden. Dat is al zo’n 20 jaar het geval. Het valt hooguit meer op omdat er meer plannen voor windparken ontstaan.
In petities, verkiezingsprogramma’s en kranten wordt de bouw van windparken beschreven als ‘verloedering’, ’terreur’, ‘uitverkoop van Nederland’, ‘gevaarlijk voor de gezondheid’, ‘klimaatgekte’, ‘groene dictatuur’ en nog meer van dit soort kwalificaties. Dit gaat ver. Te ver.
In artikelen over de weerstand tegen windparken gooien kranten bovendien graag olie op het vuur. Ze kiezen bij herhaling voor belachelijk ingezoomde telelenskiekjes. Actiegroepen en politici gaan nog verder en slaan lustig aan het fotoshoppen. De valse beelden lijken effect te sorteren. De roep om de bouw van windparken op land in heel Nederland te staken, zwelt aan.
Je kunt windturbines van 200+ meter hoog niet verstoppen
Onzichtbaar zijn windturbines nooit, volledig geruisloos ook niet en ook enkele vogelslachtoffers zijn niet uit te sluiten. Hoeveel overheden, energiecoöperaties en producenten van windturbines ook doen om hinder te voorkomen. Omzetten van wind in elektriciteit gaat niet ongemerkt.
Maar laten we het beestje wel bij de naam noemen: een windpark veroorzaakt ongemakken. Belachelijke ophef is precies dat: belachelijk. Een wiek aan de horizon is geen terreur. Als de Raad van State ondanks tientallen lokale bezwaren besluit dat een windpark toch gebouwd mag worden, is er geen sprake van een dictatuur. Nederland gaat niet in de uitverkoop.
Dat er al decennia wereldwijd zorgen bestaan rond windenergie, maakt dat er al decennia onderzoek gedaan is naar de effecten van windturbines. Uitkomsten zijn gevat in vergunningsvoorwaarden. Dankzij deze voorwaarden zijn omwonenden in Nederland beschermd tegen onevenredige slagschaduw- of geluidshinder. Ook wordt er bij windprojecten verplicht rekening gehouden met kwetsbare (vogel)soorten, is er vrijwel altijd ruimte om mee te denken en komen omwonenden die menen dat de waarde van hun woning dankzij een windpark is gedaald in aanmerking voor tegemoetkoming in eventuele planschade.
Geluidshinder en slagschaduw zijn goed beheerst door windturbines op voldoende afstand van woningen te plaatsen. Verder is ook het tijdelijk stilzetten van turbines – als toch enige hinder dreigt – een optie. Dit laatste helpt ook aanvaringen met vogels te voorkomen. Wat niet te voorkomen is, is de visuele impact die een windpark onherroepelijk heeft. Windturbines zijn 200+ meter hoog omdat dat de beste manier is om energie op te wekken. Windturbines zijn niet te verstoppen.
Bezwaren tegen windparken zijn niet zonder consequenties
Gezien het communicatieve onrecht dat windenergie wordt aangedaan blijven partijen die pleiten voor scherpere klimaatdoelen ongemakkelijk stil. Waarom geven Groenlinks, Partij voor de Dieren, D66 geen krachtig tegengeluid bij deze escalatie in de strijd tegen windparken? Nu niet hartstochtelijk onderstrepen dat windturbines cruciaal zijn, betekent stilzwijgend accepteren dat wéér een belangrijk gereedschap tegen klimaatverandering politiek onmogelijk is gemaakt.
Het stilzwijgen van de klimaatambitieuze partijen lijkt helaas strategisch. Het komt nogal eens voor dat Nederlanders die zich fel uitspreken vóór het uitfaseren van fossiele brandstoffen óók fel protesteren tegen windparken. De reden van de bouw van windparken is ongetwijfeld bekend maar sneeuwt in het heetst van de strijd misschien toch onder.
Daarom nog maar eens; Net als elke windturbine, draagt ook elke turbine in je eigen zichtveld sterk bij aan het beheersen van klimaatverandering.
Een moderne windturbine van 5 megawatt wekt in Nederland in 25 jaar zo’n 400 miljoen kilowattuur (kWh) schone elektriciteit op. Een kolencentrale met een energetisch rendement van 40% heeft 125.000 ton steenkool nodig om die elektriciteitsproductie te evenaren. De enorme kiepwagen boven dit artikel moet 310 keer rijden om zoveel steenkool te verplaatsen. Een vrachtwagen die in Nederland de weg op mag, zou zeker 4.000 ritten nodig hebben, ofwel 3 ritten per week uitgesmeerd over de 25 jaar dat een windturbine schone elektriciteit produceert door er alleen maar te staan. Bij het verbranden van deze hoeveelheid steenkool komt ruim 300.000 ton CO2 vrij.
Gelukkig raken kolencentrales langzaamaan uit de mode. In de praktijk zal de elektriciteit geproduceerd door een windturbine in uw gemeente de komende jaren hopelijk vooral de elektriciteitsproductie in gascentrales vervangen. Een gascentrale met een rendement van 55% heeft 73 miljoen kubieke meter aardgas nodig voor 400 miljoen kWh. Dat komt overeen met het jaarverbruik van alle huishoudens in Zwolle. Bij het verbranden van deze hoeveelheid aardgas komt zo’n 150.000 ton CO2 vrij.
Is een onaangetast uitzicht 73 miljoen kuub aardgas waard?
Een windpark levert overal in Nederland vergelijkbare ongemakken. Als een windpark bij jou in de gemeente niet doorgaat vanwege lokale weerstand betekent dat niet dat mensen elders in het land staan te springen om een windpark extra te bouwen. Integendeel. Elk windproject dat sneuvelt, motiveert actiegroepen elders om ook daar nog feller te protesteren.
Bezwaren tegen windparken zijn kortom niet zonder consequenties. Voor elke windturbine die vanwege lokale weerstand niet vergund wordt, stoot Nederland de komende 25 jaar 150.000 tot 300.000 ton CO2 extra uit.
Indien je zorgen hebt over het klimaat én over een gepland windpark, neem eens de tijd voor een bezoek aan een bestaand windpark. Ga niet af op de telelensbeelden in de krant of de gemanipuleerde foto’s boven een petitie. Bekijk een windpark met het blote oog, in het wild. Ervaar hoe een windturbine van 200 meter hoog op 500 meter afstand eruitziet. Ervaar hoe deze machine klinkt en voelt. Toets of deze ervaring strookt met je verwachtingen. Denk je te kunnen leven met dit ongemak?
Denk hier niet te licht over. Je keuze om met tegenzin een windpark toch te accepteren garandeert zeker niet dat het goedkomt met klimaatverandering. Elke extra windturbine levert een grote bijdrage aan de energietransitie maar geen turbine is doorslaggevend. Elke windturbine staat op zich zelf. Weegt het voorkomen van de horizonvervuiling van deze specifieke windturbine op tegen 310 kiepwagens vol steenkool of 73 miljoen kuub aardgas?
Protesteren voor je eigen belang is geen schande, maar joel niet mee met de buren. Zorg dat je weet tegen welk ongemak je protesteert, en wat de consequenties van een succesvol protest kunnen zijn. Zorg dat je protesteert in je eigen belang.
Imagecredit: Caterpillar
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Het duurzame alternatief voor die windturbines is met name kernenergie, niet kolen of gas natuurlijk.
Alleen voor tegenstanders van kernenergie is het hypocriet om bezwaar te hebben tegen windturbines in de achtertuin.
Met een windpark heb je altijd nog een backup nodig als het onvoldoende waait. Om dan een gascentrale op te toeren kost ongelooflijk veel energie, waardoor je zojuist bespaarde gas alsnog gebruikt moet worden en kom je zo goed op nul uit.
Vergis ik me, of gaat er rekenkundig iets niet goed in dit artikel?
Een 5MW windturbine levert na een uur draaien 5000 kWh elektriciteit op. Om 400 miljoen kWh op te wekken, moet die molen dan 80.000 uur draaien. Dat lukt niet in een jaar.
8.000 vollastuur per jaar lijkt de rekenfout van een factor 10 te verklaren. Echter is 2000 tot 3000 vollasturen voor een windturbine op land aannemelijker.
Je vergist je inderdaad, er staat namelijk:
Een moderne windturbine van 5 megawatt wekt in Nederland in 25 jaar zo’n 400 miljoen kilowattuur (kWh) schone elektriciteit op.
80.000/25 komt op 3200 vollasturen per jaar uit, in lijn met jouw aannemelijke schatting.
Het is overigens ook niet fraai dat een opwek van 25 jaar vergeleken wordt met het jaarlijks gasverbruik van Zwolle. Het zou beter zijn voor de beeldvorrming om de jaarlijkse opwek te vergelijken met het jaarlijks gasverbruik van een plaats met 5000 inwoners (Inwoners Zwolle / 25), bijvoorbeeld Stolwijk.