EU-importheffing Chinese zonnepanelen zeurt maar door
De Europese Commissie onderzoekt drie Chinese zonnepanelenproducenten op verdenking van ‘oneerlijke concurrentie’. Een consortium van 120.000 Europese bedrijven roept de EC juist op het protectionisme rond zonnepanelen los te laten.
De EC stelt een onderzoek in naar de Chinese zonnepanelenbouwers Ningbo Osda Solar, Ningbo Qixin Solar en Shandong Linuo Photovoltaic Hi-Tech. De bedrijven zouden PV-panelen onder de minimumimportprijs (MIP) hebben geleverd aan Europese klanten.
Vorige week ontving Cecilia Malmström, EU-commissaris voor handel, juist een breedgedragen oproep van SolarPower Europe om de marktrestricties voor zonnepanelen uit China op te heffen. “De maatregelen zijn nu drie jaar van kracht geweest, zonder enig merkbaar voordeel voor de Europese zonnepanelenindustrie”, zegt James Watson, CEO van SolarPower Europe. “De handelsrestricties zijn schadelijk voor het overgrote deel van de werknemers in de Europese zonnesector.”
Watson vertegenwoordigt brancheorganisaties uit twintig Europese landen, die op hun beurt 120.000 bedrijven en 1,3 miljoen werknemers achter zich hebben. Vanuit Nederland onderschrijven installatiebranchevereniging Uneto-VNI en industrieclub FME Cleantech Holland de oproep.
Importheffingen, minimumprijzen; hoe zat het ook alweer
De MIP-regeling is voortgekomen uit de hevige solar wars tussen China en de Europese Unie. Deze prijsoorlog had zijn hoogtepunt in 2013 en dreigde te escaleren tot een algemene handelsoorlog. Europese en ook Amerikaanse zonnepanelenmakers verdachten de Chinese concurrentie ervan de panelen onder de kostprijs te ‘dumpen’, om zo de gevestigde PV-producenten uit de markt te prijzen. Om de Europese fabrikanten te beschermen, is afgesproken dat de Chinese zonnepanelenindustrie een maximaal volume naar Europa mag exporteren, tegen een minimumprijs.
Meer precies; voor elke wattpiek die een zonnepaneel uit China levert is de minimale importprijs op dit moment € 0,56. Chinese producenten die niet aan het MIP-programma meedoen, zijn een importheffing verschuldigd om de Europese markt te mogen betreden.
Vorig jaar rond deze tijd speelde de verlenging van het MIP-programma. Toen claimden de directeuren van SolarCentury, Sungevity en andere zonnepanelenbedrijven dat de prijs van zonnecelmodules 20 tot 30 procent omhoog schoot na invoering van de importrestricties. De site PV-Xchange houdt een overzicht van de actuele marktprijzen voor zonnecelmodules bij.
China domineert de markt en heeft geen reden (meer) tot dumping
Dumping is een bekende strategie om een marktaandeel te verwerven in een nieuwe markt. Door tijdelijk zeer lage – of zelfs negatieve – marges aan te houden, druk je bestaande concurrenten uit de weg. Traditioneel wordt het dumpinginstrument ingezet door bedrijven die een nieuwe geografische markt willen betreden. De dumpprijzen in het groeigebied financieren deze partijen met stabiele inkomsten uit de thuismarkt. In 2013 was de afzet in thuismarkt China echter gering. In plaats daarvan zou de Chinese staat zijn financiële armslag gebruiken om marktaandeel te kopen in overzeese gebieden.
Drie jaar later ziet de industrie voor duurzame energie er totaal anders uit. De Chinese thuismarkt is nu wereldwijd de grootste afzetmarkt voor zonnepanelen en ook buiten China en Europa is de markt gigantisch gegroeid. De panelen die Europa niet afneemt, kan China net zo makkelijk in Mexico, Chili, Dubai of India kwijt.
Of het nu helemaal eerlijk is gelopen of niet, China is in de geëxplodeerde markt met afstand de belangrijkste producent van zonnepanelen. Van de tien grootste spelers in de markt zijn er acht Chinees. Direct daaronder volgen nog tientallen Chinese producenten. Daarom is het onlogisch dat China de dumping vandaag de dag nog zou volhouden. Als er sprake is geweest van dumpprijzen dan is het doel, marktdominantie voor China, lang en breed bereikt. Mochten de producenten die nu onder verdenking staan inderdaad onder kostprijs verkopen, dan prijzen zij vooral andere Chinese (staats)bedrijven uit de markt. En Europa is er niet om China tegen zichzelf in bescherming te nemen.
Het werk zit niet in de productie maar in de installatie
Europa was de grote pionier in zonne-energie. Vooral Duitsland heeft met veel en langdurige subsidies een stevige PV-industrie op poten gezet. Via intensieve R&D-inspanningen is er een standaard, eenvoudig te produceren zonnepaneel ontstaan. En net zoals met veel volwassen producten uit de maakindustrie, is de productie langzaam maar zeker verschoven naar de plaats waar de productie het goedkoopst is.
Het verlies van de textielnijverheid aan lage-lonen landen stuitte destijds ook op veel verzet maar was toch echt niet tegen te houden. De zonnepanelenindustrie zit nu in hetzelfde stadium. Ook hier is het zaak niet te veel energie te steken in het ‘redden van wat niet meer te redden valt’. Simpele industrie presteert nu eenmaal het best bij lage productiekosten.
Ondanks de handelsrestricties hebben grote zonnepanelenproducenten uit Europa het bijltje er inderdaad bij neergegooid. Overgebleven Europese spelers zijn veelal opgeschoven naar luxere segmenten, bijvoorbeeld gebouwgeïntegreerde zonnepanelen (BIPV). Die concurreren niet direct met de bulkzonnepanelen uit China en hoeven dus ook niet per se beschermd te worden.
Er is stevig gelobbyd om de importrestricties tot stand te brengen. Belangrijk argument daarbij was het verlies van banen in de Europese zonnepanelenproductie. Die banen zijn uiteindelijk niet behouden voor Europa. Aan de andere kant van de markt zitten ondertussen (veel meer) installateurs ook te springen om werk. Voor die arbeidskrachten maakt het niet uit of de panelen die ze plaatsen uit China of uit Duitsland komen. Voor de duurzame stroom die uit de installaties komt is de oorsprong van de panelen ook geen factor.
Voor het succes van zonnepanelen, en duurzame energie in het algemeen, is vooral de kostprijs bepalend. De marktbescherming heeft naar alle waarschijnlijkheid de vraag naar zonne-energie in Europa afgeremd. Loslaten van de restricties geeft de zonnemarkt de kans de groei weer te herpakken en brengt het behalen van de Europese 2020-doelen dichterbij. Dus, gun de Chinezen dit marktleiderschap en profiteer van de valse zonnestroom.
Dit is een bewerking van een artikel van 21 februari 2013. Gedurende 2013 hebben we de ontwikkelingen rond de importheffingen gedocumenteerd, hieronder de updates tot in december 2013.
// Update 2 december 2013 (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
De strijd om de Chinese zonnepanelen leek eind juni beslecht met het vaststellen van minimumprijzen voor export naar de EU. Mooi niet dus, voor complete panelen is er dan een minimumprijs; de EU emmert nu door met nieuwe importheffingen op losse onderdelen voor zonnepanelen: EU Imposes Tariffs on Chinese Solar-Glass Exporters Up to 42.1% (Bloomberg).
Goed, glas voor zonnepanelen dus. Is dat überhaupt het dumpen waard? Het gaat volgens de EU om een markt van minder dan € 200 mln en het komt dan ook over als een provocatie. Na de fantastisch verlopen klimaatconferentie in Warschau heeft men gelukkig nog altijd oog voor de belangrijke zaken.
// Update 28 juli (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Per 6 augustus aanstaande zou de importheffing op Chinese zonnepanelen (sinds 6 juni ± 12 procent) worden tot opgeschaald tot 47 procent. China en de EU zijn er gelukkig net op tijd samen uitgekomen (Financial Times). Volgens de nieuwe afspraken mag China jaarlijks maximaal 7 gigawatt aan zonnepanelen leveren aan klanten binnen Europa, tegen een minimumprijs van 56 cent per watt. Dat ligt ver onder de ongeveer 80 cent per watt die momenteel voor panelen van Europese producenten wordt betaald.
Redelijke deal dus, voor de liefhebbers van goedkope zelf-opgewekte zonnestroom. De Europese solar-producenten, verenigd in belangenvereniging EU Prosun, zijn minder content met de deal die EU Handelsminister Karel De Gucht met zijn Chinese collega maakte. Prosun overweegt de stap naar het Europees gerechtshof in Luxemburg, waardoor er nog altijd ruimte voor speculatie blijft. De huidige deal lijkt vooralsnog echter geldig tot eind 2015 en is wellicht alweer verlopen eer alle gerechtelijke procedures achter de rug zijn.
// Update 27 juni (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Afgelopen weekend was ik op de InterSolar beurs in München. Fantastisch groot complex (3 à 4 keer de Amsterdam RAI) geheel gevuld met zonnepanelen, zonneboilers, inverters en allerhande producten gerelateerd aan zonne-energie. Inspirerende duurzame speeltuin. In aanloop er naar toe had ik meer heisa rond de importheffingen verwacht. Gelukkig was iedereen vooral druk met het verkopen van mooie producten. Hier en daar werd er wel guitig gerefereerd aan de handelsoorlog (zie de afbeelding boven dit artikel).
Ondertussen ging de strijd buiten de beurs om wel door. Vanuit Europa het verzoek een minimumprijs te voeren op Chinese zonnepanelen (Tweakers). Tamelijk innovatieremmend. Chinese panelenbouwers verplaatsen inmiddels de productie naar onder andere Portugal en Zuid-Afrika om de heffingen te ontlopen (DuurzaamBedrijfsleven).
// Update 5 juni (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
China pakt de Europese voorstanders (Frankrijk, Italië..) direct al gericht terug: China in tegenaanval met anti-dumping op Europese wijn (Duurzaam Bedrijfsleven).
// Update 4 juni (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Karel de Gucht, Eurocommissaris voor Handel, stelt voor de importheffingen af te zwakken: Brussels to offer Beijing reprieve in solar panel dispute (Financial Times). In plaats van de eerder genoemde 47 procent zonnebelasting is De Gucht bereid de importheffing, in ieder geval tot begin augustus, te verlagen tot 11 procent.
Hierna zal de heffing, mits er tussendoor geen toenadering vanuit Beijing volgt, alsnog tot 47 procent worden opgeschaald. Als de Europese Commissie vandaag geen bezwaren noemt, wordt de maatregel doorgevoerd. Waarschijnlijk is deze dan ook al per komende donderdag (6 juni 2013) effectief. Beter ten halve half gekeerd dan blijven dwalen zullen we maar zeggen..
16:15, bovengenoemde maatregel lijkt definitief:
EU to phase in anti-dumping duties on Chinese solar panels (Reuters).
Of in het Nederlands: Heffing op Chinese zonnepanelen definitief (NuZakelijk).
21:50: Zowel bij de NOS (hieronder) als RTL in de avondjournaals aandacht voor de heffingen en de mogelijke gevolgen ervan.
// Update 1 juni (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Nu inmiddels 18 van de 27 EU landen zich heeft uitgesproken tegen protectionistische maatregelen omtrent zonnepanelen uit China (DuurzaamBedrijfsleven) is het zeer de vraag of de EU de importheffingen op zonnepanelen zal doorzetten. Zoals al eerder aangegeven, betreft het echter een tijdelijke maatregel, van het soort dat het dagelijks bestuur van de EU op eigen initiatief mag invoeren. Toch zijn ze in Brussel hopelijk niet blind voor het tanende draagvlak.
Ook het Wereld Natuur Fonds en Stichting Natuur & Milieu spreken zich in een recent persbericht duidelijk uit tegen de heffingen. De markt voor zonne-energie heeft inmiddels reeds flink last van alleen al alle onduidelijkheid. De prijzen van zonnepanelen schieten omhoog in afwachting van wat komen gaat. De vraag daalt navenant.
// Update 28 mei (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Zo zo, het lijkt dat China het lobbyen heeft ontdekt: Half of EU members ‘oppose China solar tariffs’ (BBC). Ongetwijfeld zijn er wat mensen aan herinnerd dat er naast de zonnepanelenbranche misschien nog wel andere takken van sport zijn waarin landen graag vriendjes blijven met China. Grappig dat juist de zuidelijke helft van Europa nog wel voor de heffingen is. In de noordelijke landen, waar de economie nog redelijk draait, is men tegen de handelsbelemmeringen. Zou vrije handel dan toch goed voor de economie zijn?
// Update 27 mei (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
In Brussel gaan Chinese vertegenwoordigers vandaag in gesprek met Karel de Gucht, de Europese Commissaris van Handel. Opmerkelijk genoeg stelde bondskanselier Angela Merkel, toch ook de vertegenwoordiger van de Duitse zonnepanelenindustrie, in aanloop naar de bijeenkomst alles in het werk om Europees protectionisme te voorkomen (Forbes). Helaas gaat het vooralsnog om tijdelijke maatregelen; dus om stappen die de EU op eigen houtje mag nemen.
// Update 17 mei (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Moddergooien tussen de voor en tegenstanders van de importheffingen: PwC namens EU Prosun (producentenorganisatie): De importheffing op zonnepanelen uit China zal geen negatieve gevolgen hebben voor Europa, maar zorgt er juist voor dat de kwaliteit van de sector zal verhogen. De Alliantie voor Betaalbare Duurzame Zonne-energie (AFASE, vooral installateurs) overtoept met: ‘Rapport PwC schiet ernstig tekort in onderbouwen claims’. En zo bleef het nog lang onrustig in de zonne-energiemarkt..
// Update 15 mei (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Ingehouden spierballentaal vanuit China: “China and EU Should Solve Trade Disputes on PV Products through Consultations”. Lekker webdesign trouwens, lijkt toch echt het officiële kanaal van het Chinese Ministerie van Handel.
De organisatie van The Solar Future: NL (Conferentie op 23 mei aanstaande in Eindhoven) verwacht zoveel commotie rond de importheffingen op Chinese zonnepanelen dat de reeds geplande sessie rond dit thema is verplaatst naar de hoofdzaal. Zou er graag bij zijn, helaas te duur voor arme studenten. Verder: Suntech, een van de eerste slachtoffers van de (ophef rond) de heffingen, heeft toch nog wat tijd kunnen lospeuteren bij haar financiers.
// Update 8 mei (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
De kogel is door de kerk. Vanaf 6 juni 2013 wordt het een flink tikkie duurder om je eigen duurzame energie op te wekken. Het is me nog niet duidelijk of de reeds geregistreerde import met terugwerkende kracht belast zal worden, iemand daar al een goede bron bij?
// Update 4 mei (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Eindelijk weer wat verse details over de mogelijke heffingen op Chinese zonnepanelen. Helaas geen goed nieuws: Woensdag zal ‘EU’s trade chief‘, Karel de Gucht, de Europese Commissie adviseren de plannen voor importheffing door te zetten, zo melden bronnen uit Brussel aan Reuters.
Al begin juni zou de protectionistische maatregel van kracht worden, vermoedelijk komt er in eerste aanleg 30 procent bovenop de prijs van zonnepanelen uit China. Gelukkig nog niet de 85 procent die eerder genoemd is. Wel betreft het een voorlopige belasting; er blijft voor Beijing nog ruimte over om op een andere manier over de brug te komen. Lukt dat niet dan kan het percentage echter ook omhoog.
De beurskoers van de Duitse PV-producent SolarWorld schoot gisteren meteen een goede 8 procent het groen in (en die van Aziatische concurrentie bijna evenredig omlaag). Verder klinken ook uit Europa vooral pessimistische reacties. Naast verlies aan werkgelegenheid in de installatiebranche en tegenslagen rond Europa’s duurzame doelstellingen ligt volgens velen ook een handelsoorlog met China op de loer.
// Update 10 maart 2013 (Oorspronkelijk gepubliceerd op 21 februari 2013):
Sinds afgelopen woensdag worden partijen zonnepanelen uit China door de EU voor een periode van 9 maanden geregistreerd. Over het al dan niet doorgaan van een importheffing, laat staan de omvang hiervan, is verder nauwelijks iets bekendgemaakt. Minister Kamp van Economische Zaken heeft zich in de tweede kamer ondertussen uitgesproken tégen een mogelijke maatregel. Het risico blijft desalniettemin boven de markt hangen.
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Ik hoop toch van harte dat die heffingen bij de eerstvolgende regering er weer uit vliegen, helaas is Brussel wat subsidies en belastingen betreft iets consistenter dan de Nederlandse “waan van de dag” politiek. Krijgen we straks trouwens als het dumping verhaal waar is gewoon nog meer Chinese subsidie waardoor de panelen ondanks hoge heffingen nog steeds concurrerend zijn? Als ze nu al verlies draaien, waarom niet nog een paar jaar meer om de industrie hier echt om zeep te helpen? Laten we nou alsjeblieft geen protectionisme gebruiken terwijl we de chinezen betichten van vals spel.Bovendien, zoals de schrijver dezes al zei, hoe erg is het als de chinezen een monopolie krijgen op deze markt? als ze straks toch weer duurder wordt staat er vast wel een ander Aziatisch land op met concurrerende producten. We hebben het spul gewoon veel te hard nodig om te zorgen voor een op zijn minst niet al te veel verslechterend milieu.
Zeer naief standpunt. Wanneer Europa tegen eind dit jaar geen strengee maatregelen neemt, kan China ongelimiteerd gesubsidieerde producten in Europa blijven dumpen. Alle industriebedrijven en ook installateurs
moeten zich dan zorgen maken over hun toekomst. Inmiddels zijn de installateurs hier ook achter gekomen.
Chinese staatsbedrijven blijven hun gesubsidieerde producten hier tegen dumpingprijzen verkopen, zonder dat Europa serieus optreedt. De Chinese overheid hanteert een uitgekiende strategie om hier onder de kostprijs te verkopen en zo de markt over te nemen. Het zijn geen dommeriken. Het geld dat ze er tegenaan gooien om hier industrieën kapot te maken, rendeert doordat ze de markt overnemen, daarna de prijs weer opdrijven en voor een prikje de machines van failliete bedrijven overkopen.
Dit is niet alleen in de solar-indstrie maar ook bijvoorbeeld in de staal-industrie.
In Amerika hebben ze veel hogere ( terechte ) heffingen op zonnepnalen en beschermen ze wel hun eigen markt. De solar-industrie is daar booming en de werkgelegenheid neem ider jaar toe.Terwijl wij hier niet harder tegen Chinese dumping optreden ?
Chinese dumping is een veel groter probleem dan brexit. We mogen en kunnen hier niet naïef in zijn en onze industrie volledig verliezen.
Het lijkt alsof wij ons meer laten leiden door een gesubsidieerde lobby van handelaren door China die baat hebben bij Chinese dumping.COnsumenten en installateurs betalen uiteindelijk de rekening en zullen hier zeker niet beter van worden.
Dumpen is gewoon aan te tonen en is altijd fout! NIet duurzaam!
Zonnepanelen ja, maar wel wel duurzaam en eerlijk !
Ik laat in het midden of China wel of niet dumpt. De prijselasticiteit van zonnepanelen is hoog en daarom is dumping risicovol. Als China de enig overgebleven producent is (en dat is al bijna zo) dan accepteert de markt niet direct een hogere prijs. Om het even of China hier eerlijk speelt, is het antwoord om vooral veel modules te blijven inkopen tegen de lage prijs. Dan doe je China, als het inderdaad vals speelt, het meeste pijn. Stel dat China het niet volhoudt en zijn PV-industrie laat ploffen dan kopen wij de machines ‘voor een prikje’ uit de boedel.
Voor staal ligt dit anders. Dat zullen bouwconcerns, autobouwers en windmolenfabrikanten bij een brede bandbreedte aan prijzen in vrijwel constante volumes blijven inkopen. Daarom kan dumping effectief zijn. In de huidige staalmarkt is er veel overcapaciteit omdat China op meer groei had gehoopt. Daar werken staatsbedrijven nu tegen bodemprijzen door in een race to the bottom. Daarin vallen (Europese) fabrieken die niet meekunnen inderdaad om en dat geeft China – als de markt straks weer aantrekt – inderdaad de kans hogere prijzen te vragen. Ik laat wederom in het midden of dit bewuste dumping betreft.