Lekker wijzen naar hypocriete klimaatyuppen op vliegvakantie
Wat moet het een vrolijke bedoening zijn geweest op de anderhalvemeterredacties gisteren. ‘Haha, kijk dan! Vooral jonge, vaak juist zo milieubewuste, stadse hoogopgeleiden met veel geld gaan het aller-aller-allervaakst op vliegvakantie.’
Trouw trapte gisterochtend rustig af, RTL en De Telegraaf toepten over en The Post Online en De Dagelijkse Standaard conformeerden zich voor een dagje moeiteloos aan de mainstream media.
In het onderliggende rapport van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) overigens geen enkele verrassing. Mensen die vaak met het vliegtuig op vakantie gaan, hebben relatief veel geld en weinig tot geen thuiswonende kinderen. Mensen met geld en zonder kinderen zijn vaak jong en hoogopgeleid, wonen vaak in de stad en zijn vaak milieu- en klimaatbewust.
Zo blijkt weer eens hoe moeilijk het is om verleidingen te weerstaan. Ook als je beter weet. En zo blijkt eens te meer de impact van kuddegedrag en fear of missing out. Geen van de bovengenoemde redacties kon zich inhouden. Stuk voor stuk konden ze het niet laten in te koppen dat de milieubewuste twintigers en dertigers met geld en een hoge opleiding hypocriet zijn.
Als vakantie een karaktertest is, waar is dan de ontspanning?
Wat voor redacteuren geldt, geldt evengoed voor hypocriete klimaatbewuste hoogopgeleiden. Intrinsieke reislust, groepsdruk en fear of missing out maken het lastig om consequent te kiezen voor ‘lekker weg in eigen land’.
Hoe vertel je bijvoorbeeld aan je nieuwe vlam dat je liever niet vliegt dit jaar? Terwijl zij jou juist naar rechts swipete omdat zij óók met kleurtjes had gegooid, ver weg op het Holifeest. En wat doe je als je met de collega’s mee mag naar Porto? Ben jij dan die saaie lul die dat weekend principieel thuisblijft? Ook als je het jaar ervoor al thuisbleef? Ook als je sindsdien 52 vrijdagmiddagborrels lang levendige daar moest je bij zijn-anekdote’s hebt aangehoord over dat vorige bedrijfsuitje?
Het klimaat heeft niets aan die ene sterke ruggengraat
Je kunt als oudere jongere – even klimaatbewust maar wel met kinderen – scoren door te stellen dat je al jaren niet meer gevlogen hebt. Maar ga eens na, denk je oprecht dat je dat volhoudt als de kinderen de deur uit zijn?
Wat als die kinderen naar het buitenland verhuizen? Wat als dit huwelijk op de klippen loopt en je nieuwe liefde wel van stedentrips of verre reizen houdt? Wat als een weekend Maastricht of twee weken op de Wadden te zijner tijd nog altijd duurder is dan een weekend Porto respectievelijk een maand in Thailand? Hoe zeker ben je dat je ruggengraat dan niet knakt?
Met elke keer dat je prat gaat op eigen verantwoordelijkheid, groeit de afgang op het moment dat je toch voor de bijl gaat. En waarom? Niet overmatig vliegen zou geen heldendaad moeten zijn. Helden zijn te schaars om op dit vlak een deuk in een pakje boter te slaan. En ook helden hebben hun achilleshiel. Odysseus wist wanneer hij zich aan de mast moest laten binden.
Vliegen is te makkelijk, te goedkoop en te gewoon
Ik ben het er niet mee eens dat u overmatig vliegt, maar ik zal uw recht om overmatig te vliegen verdedigen tot het voor u zo onaantrekkelijk is gemaakt dat u zelf besluit om niet meer overmatig te vliegen.
Zelfbeheersing zal nooit afdoende verlichting bieden tegen de groeiende CO2-uitstoot. De drang om te reizen blijft bestaan en vliegen blijft voor verre reizen de beste optie. Als je de trends in de luchtvaart wil keren, weersta dan de verleiding om te wijzen naar hypocriete yuppen. Maak je sterk voor echt klimaatbeleid in de luchtvaart en echte alternatieven. De sector ligt op zijn gat en overleeft alleen met miljarden aan staatssteun, de Tweede Kamerverkiezingen zijn in maart 2021.
Dit is het moment om een versnelde transitie in de luchtvaart af te dwingen. Via de politiek. Niet via naming and shaming.
Update 9.05: Op Twitter al een aantal reacties waarop ik kort kan reageren:
- Dit is geen pleidooi tegen eigen verantwoordelijkheid inzake klimaat en milieu. Eigen verantwoordelijkheid is mooi en belangrijk maar niet genoeg. Boetes op snelheidsovertredingen zijn er voor de mensen die zich zonder die boetes niet (altijd) aan de maximum snelheid houden. Accijns op tabak stimuleert mensen die al weten dat roken niet goed is om te stoppen. Een passender prijs op tickets maakt het voor yuppen die al vliegschaamte voelen makkelijker om vrienden te overtuigen het vrijgezellenweekend in de Ardennen te vieren in plaats van in Dublin;
- De roep om BTW op kerosine en het schrappen van gratis emissierechten voor de luchtvaart snap ik maar ik verwacht er niets van. Dat scheelt misschien 3 tientjes per ticket. Dat brengt de yuppen met geld niet op andere gedachten;
- In maart 2020 schreef ik een stuk met 5 aanbevelingen voor klimaatbeleid in de luchtvaart die naar mijn idee meer zoden aan de dijk kunnen zetten.
Update 9.35: Nog een vraag die veel voorbijkomt:
- Wat mij betreft absoluut niet de kern van de zaak maar inderdaad, de onderliggende verschillen in het rapport van de KiM zijn misschien niet significant genoeg om de ronkende koppen te rechtvaardigen:
Bron: ‘De mobiliteit bij vakanties naar het buitenland’, Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM, 25 mei 2020)
Imagecredit: Jordan Opel, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
