Gek: Hoger aardgasverbruik maakt elektrische auto aantrekkelijker
Met een verlaging van de belasting op elektriciteit stimuleert de regering de overgang van verwarmen en koken op aardgas naar warmtepompen en inductiekookplaten. Bezitters van elektrische auto’s profiteren mee.
“In het Klimaatakkoord is afgesproken dat het tarief van de eerste schijf van de Energiebelasting op elektriciteit per 2021 wordt verlaagd, waardoor ook laden van elektrische auto’s goedkoper wordt.”
Dat zegt Menno Snel, staatssecretaris Financiën, in reactie op vragen over het artikel Energie voor elektrische auto superduur, rijden toch het goedkoopst van 26 mei 2019. Ook geeft Snel aan dat de accijns op diesel ‘op termijn’ met 2 eurocent omhoog gaat “hetgeen elektrisch rijden ten opzichte van vandaag naar verhouding goedkoper maakt ten opzichte van rijden op diesel.”
Qua kale energiekosten is elektrisch rijden nu al goedkoop
In de beantwoording van vragen gesteld door Tweede Kamerleden Schonis en Sienot (beiden D66) beaamt de staatssecretaris dat elektrisch rijden (qua energiekosten) ook bij het huidige prijspeil doorgaans al aantrekkelijker is dan rijden op diesel.
Alleen wie vrijwel uitsluitend snelladers gebruikt, komt per euro aan energie een paar kilometer minder ver dan dieselrijders. “Dit komt in de praktijk niet tot nauwelijks voor”, zegt Snel. “Als geladen wordt bij publieke laadpalen of thuis dan komt de elektrische automobilist verder.”
Elektriciteit straks niet alleen thuis maar ook in de auto goedkoper
De in het klimaatakkoord vastgestelde belastingverschuiving van elektriciteit naar aardgas maakt vooral thuisladen nog eens flink aantrekkelijker. Tussen 2020 en 2026 loopt de belasting op gas in totaal met 10 eurocent per kubieke meter op. De extra belastinginkomsten krijgt de consument terug in de vorm van een belastingverlaging op elektriciteit.
Het beoogde effect van deze maatregel is dat huishoudens het gasverbruik verlagen, door voor verwarming en in de keuken te kiezen voor elektriciteit. Hoe effectief de maatregel is, bepaalt mede de toekomstige elektriciteitsprijs.
In het voor elektrische rijders ‘beste geval’, loopt het aardgasverbruik in de gebouwde omgeving juist op en blijft het elektriciteitsverbruik bij kleinverbruikers nagenoeg gelijk. De belastingwinst uit het aardgas wordt dan over zo min mogelijk kilowatturen verdeeld.
Realistisch gezien zal het gemiddelde aardgas- en elektraverbruik voor huishoudens de komende jaren nog geen aardverschuiving doormaken. Uitgaande van het huidige gemiddelde jaarverbruik van 1.470 kubieke meter levert de belastingverhoging op gas vanaf 2026 hooguit € 150 per huishouden op. Verdeeld over het huidige gemiddelde elektraverbruik van 2.990 kilowattuur (kWh) per huishouden scheelt dat dan zo’n 5 cent per kWh. Indien de belastingkorting niet gecorrigeerd wordt voor de BTW (21%) op elektriciteit is het voordeel zelfs 6 cent.
Zo lang het aardgasverbruik hoog blijft, blijft er voor de overheid reden om aardgasbesparing ten gunste van elektriciteitsverbruik te stimuleren.
Liefst 36 procent meer kilometers per euro!
In het voor elektrische rijders ‘ideale geval’ daalt de elektriciteitsprijs voor laden op eigen oprit van € 0,23/kWh nu tot € 0,17/kWh in 2026 en ver daarna. Ten opzichte van het rekenvoorbeeld dat aan de basis lag van de vragen aan Snel en Van Veldhoven, betekent dat dat de thuislader per euro aan energiekosten niet 22,2 maar liefst 30,1 kilometer ver komt.
Zelfs als de warmtetransitie voor 2030 echt succesvol blijkt, en de belastingverlaging op elektriciteit later effectief bijvoorbeeld op 3 cent per kWh uitkomt, blijft de winst voor de elektrische rijder aanzienlijk.
Hij komt dan nog altijd ruim 3 kilometer (15%) verder voor zijn euro dan bij het huidige prijspijl. Daarmee is ook meteen duidelijk dat de accijnsverhoging op diesel ten opzichte van de – ogenschijnlijk voor de warmtetransitie bedoelde – belastingwijzing peanuts is.
De (ook nog gefaseerd ingevoerde) 2 cent accijns extra komt bij een literprijs tussen de € 1,40 à € 1,50 uit op een marginale prijsverhoging van krap 1,5%. Hooguit goed voor enkele honderden meters minder per euro aan diesel. Zelfs wie 50.000 kilometer per jaar in een diesel rijdt, is op maandbasis bij deze accijnsverhoging slechts een kleine 5 euro duurder uit. Dat brengt in de zakelijke leasemarkt echt geen enkele veelrijder op andere gedachten.
Bonus voor vroege beslissers, rem voor de late meerderheid
Wat dit rekenvoorbeeld tot slot duidelijk maakt, is dat vroeg beslissen loont in de energietransitie. Hoe eerder jij een elektrische auto, warmtepomp of inductiekookplaat koopt, hoe groter de kans dat de rest van ons dat nog niet gedaan heeft. Hoe eerder jij elektrisch rijdt, verwarmt en/of kookt, hoe groter de te verdelen belastinginkomsten uit gas nog zullen zijn.
Als in 2050 de laatste ketels en gasfornuizen zijn afgeschreven, zijn de belastinginkomsten uit gasverbruik thuis nul. Dan zal de overheid de belasting terug willen halen uit het (dan veel grotere) elektriciteitsverbruik.
In werkelijkheid zal dat vermoedelijk al eerder gebeuren. Stel dat het gemiddelde gasverbruik in 2040 is gedaald tot 300 kubieke meter per woning en het gemiddelde huishouden 6.000 kilowattuur per jaar verbruikt. Dan zal de belastingneutrale stimulans op verdergaande elektrificatie bijvoorbeeld nog slechts 0,5 cent per kilowattuur zijn.
De hoop van Snel en Van Veldhoven is ongetwijfeld dat elektrische auto’s, warmtepompen en inductiekookplaten te zijner tijd zo goedkoop zijn dat sowieso niemand nog in de markt is voor een diesel, ketel of gasfornuis. Maar wat als dat niet zo is? Is er dan wel ruimte om elektrificatie uit de algemene middelen te stimuleren?
Voorlopig draait het kabinet de stimulans op de aanschaf of het leasen van elektrische auto’s juist sterk terug. De bijtelling op elektrische auto’s wordt al per 1 januari verdubbeld, van 4% nu naar 8% in 2020. Dat zet mensen die een populaire elektrische auto besteld hebben die pas in 2020 geleverd kan worden, nu al op verlies. Zonde.
Imagecredit: John Cameron, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
…In het voor elektrische rijders ‘ideale geval’ daalt de elektriciteitsprijs voor laden op eigen oprit van € 0,23/kWh nu tot €
0,17/kWh in 2026 en ver daarna…
He wat jammer nou, de stroomprijs gaat komende jaren explosief stijgen. Oké, de energiebelasting op stroom gaat iets omlaag terwijl die op gas iets omhoog gaat. Maar de kWh-prijs wordt ook bepaald door de opslag/toeslag duurzame energie (ODE) en door de kosten voor netbeheer die beide zeer snel gaan stijgen. De eerste vanwege de toegezegde subsidies (SDE+) voor windmolen en biomassa (gesloopte bossen in Canada), de tweede vanwege de noodzakelijke verzwaring van het E-netwerk en de peperdure stopcontacten op zee waar de exploitanten van windmolens gratis op mogen aansluiten. De stroomprijs die nu ongeveer op 22 eurocent/kWh ligt gaat binnen 5 jaar stijgen naar 30 eurocent/kWh. Helaas geeft de overheid geen eerlijke voorlichting over de ontwikkeling van gas- en stroomprijs komende jaren zodat het voor de eindgebruiker onduidelijk is welke investeringen zinvol zijn. Een E-auto/warmtepomp aanschaffen is in ieder geval geen goede investering gezien de te verwachten stijging van de stroomprijs.
Dat is mede de reden dat ik mijn 20 jaar oude gasketel niet vervang door een warmtepomp (mijn woning is helemaal geschikt voor een warmtepomp) maar nog minstens 20 jaar verder ga met verwarmen op aardgas.