Microdosis radioactiviteit kan al leiden tot fatale tunnelvisie
Gelukkig. Na zeker 26 Zondagen zonder Lubach is het nog steeds salonfähig om kernenergie te opperen als maatregel tegen klimaatverandering. Nu is het echter tijd om de nieuwe nucleaire cheerleaders toch een geheimpje verklappen.
Het uitbannen van CO2-uitstoot, binnen dertig jaar, zonder de economie te slopen, is echt uitdagend.
Het zal nog jaren onzeker blijven of en zo ja hoe we de energietransitie precies tot een goed einde brengen. Die onzekerheid maakt onszelf onzeker. Sommigen van ons dealen met deze onzekerheid door ontkenning; ‘Klimaatverandering bestaat niet, of valt wel mee’. Enkelen geven op; ‘De klimaatcrisis is onafwendbaar, laten we de dijken verhogen en ons lot afwachten’.
Gelukkig houdt het overgrote deel van ons hoop; ‘Het komt echt goed, als we maar op tijd x, y of z doen!’
Zonder kernenergie is misschien wel enger dan met kernenergie
Voor die x, y en z vullen we van alles in. Steeds vaker kernenergie. Terecht steeds vaker kernenergie. Het besef groeit dat kernenergie, kerncentrales en kernafval niet zo eng zijn als lang is gedacht. Het besef groeit dat een wereld zonder kerncentrales en kernafval misschien wel enger is dan een wereld mét kerncentrales en kernafval.
Sinds de eerste echte kerncentrale in 1956 in Groot-Brittannië in bedrijf kwam is er enorm veel ervaring opgedaan met kernenergie. Daar zitten ook negatieve ervaringen tussen. Tsjernobyl en Fukushima zijn welhaast zeker de bekendste aan energie gerelateerde rampen. Toch is kernenergie gerekend naar relevante maatstaven een veilige energiebron. Een bron die we gezien de uitdagingen van klimaatverandering inderdaad niet kunnen negeren.
De afgelopen jaren is het enthousiasme voor kernenergie enorm toegenomen. Wat begon met een groepje thoriumpushers op obscure fora is inmiddels uitgegroeid tot een nucleaire renaissance light binnen serieuze politieke partijen. Mooi.
Ruuuuusssstaaaaaaghhhhh
Het is goed dat de voordelen van kernenergie benadrukt worden, de vooroordelen genuanceerd en misverstanden opgehelderd. Het is goed dat kernenergie weer als serieuze optie besproken wordt. Kernenergie is een serieuze optie.
Helaas heeft de terechte aandacht voor kernenergie een niet te missen nadeel. Grote denkers die in kranten, op TV en op twitter ouwehoeren over kernenergie slaan massaal door. Ze zien kernenergie niet als een van vele serieuze opties maar poneren atoomkracht direct als de enige serieuze optie.
Dit ogenschijnlijk in blinde aanbidding van de stralende atoompaus Michael Shellenberger. Deze Amerikaanse ecomoderne activist zoekt vergelding voor het communicatieve onrecht dat de energiebron de voorbije decennia is aangedaan door de milieubeweging. Shellenberger’s strijd voor kernenergie is verworden tot een verbeten strijd tegen hernieuwbare energie.
Intellectuele armoede verpest de voordelen van kernenergie
Wie een artikel of TED-talk van Shellenberger en daarna een positief Nederlandstalig stuk over kernenergie tot zich neemt, ziet direct hoe zelfstandig denkend Nederlandse opiniemakers zijn. De drogredenen van Shellenberger klinken overal in door.
Het is stuitend dat Shellenberger en co claimen dat wind- en zonnestroom kolen- en gascentrales in het zadel helpen. Jubelende atoomcheerleaders helpen kolen- en gascentrales in het zadel. Elke windmolen en elk zonnepaneel reduceert de inzet van kolen- en gascentrales. Elke windpark en elk zonnedak dat onnodig vertraagd wordt vanwege modieuze ideeën over kernenergie, draagt onnodig later bij aan CO2-reductie.
Over nieuwe kerncentrales kunnen en zullen we voorlopig alleen maar praten. Eer gesprekken over dergelijk grote investeringen concreet worden, zijn we jaren verder. En dan begint het pas.
Dat jij binnen 3 maanden ineens hyperenthousiast bent over kerncentrales betekent niet dat de buren van een potentiële nieuwe kerncentrale dat ook binnen 3 maanden zullen zijn. Voordat het besluit een kerncentrale te bouwen definitief is, is het zo 2032. En als dan eindelijk de schop grond ingaat, duurt het zo nog 6 jaar voor de kerncentrale zijn eerste stroom levert.
Kernenergie-activisten geven niet om het klimaat
Borssele, de enige kerncentrale in Nederland, levert zo’n 3 procent van ons elektriciteitsverbruik. Maar Borssele is oud en klein. Als we in Nederland nieuwe kerncentrales bouwen dan zijn die vermoedelijk 3 tot 6 keer zo groot als die in Borssele. Om al ons elektriciteitsverbruik te dekken (let wel: alleen elektriciteit) hebben we 5 tot 10 van die moderne centrales nodig.
Hoewel de elektriciteit die ze zullen opwekken alleszins betaalbaar zal zijn, kosten die krengen enkele tientallen miljarden per stuk. Geen commerciële partij zal daar eigenhandig de knip voor trekken.
Kernenergie betekent langdurig leuren voor staatssteun. Een politicus met voldoende lef om een dergelijk megaproject in gang te zetten moet ik nog tegenkomen. Hoewel vaak geponeerd zijn de lange realisatietijd en de noodzakelijke subsidie echter geen valide redenen om geen kerncentrales te bouwen. Valide redenen om, zoals in België en Duitsland, veilig veronderstelde bestaande kerncentrales vervroegd te sluiten zijn nog schaarser.
Kernenergie kan van enorme waarde zijn in de energietransitie. Het zit er echt dik in dat we in 2050 heel erg blij zijn met 5 tot 10 kerncentrales. Als we het huidige momentum voor kernenergie omzetten in daden, draait de eerste misschien in 2034. Al kan het ook zo 2047 zijn. De kloten om te besluiten tot een project van dit kaliber moeten tenslotte nog groeien.
Een ding is in ieder geval zeker. De komende 15 jaar draagt kernenergie sowieso niet bij aan de Nederlandse energietransitie. Windparken, isolatie, zonnepanelen, elektrische auto’s en waterstoffabrieken wel. Zelfverklaarde klimaatactivisten die de ontwikkeling van windparken en zonnedaken willen staken om all-in te gaan op kernenergie, geven niets om het klimaat. Aan iedereen die kortstondig is bevangen door nucleaire tunnelvisie daarom een simpele tip:
Het is veel effectiever om én voorstander van kernenergie én van wind en zon te zijn. Fossiele CO2 was het probleem, weet je nog?
Imagecredit: Scott Eckersley, via Unsplash Public Domain
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.
Ontdek meer van WattisDuurzaam.nl
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.
Thijs,
Wat je vergeet is, dat je kernenergie moet parkeren in het rijtje democratie, Erdogan, Putin en abortus; Het is geen ideale oplossing, maar wel de minst slechte. Het kan allemaal nog veel erger, zoals:
– het wegroven van zeldzame en snel eindige aardmetalen en ecologische rampen veroorzaken in arme (corrupte) landen om er hier
“emissievrije” (haha) electrische auto’s en bussen mee te bouwen;
– bossen kappen en met veel subsidie (en CO2) verbranden in centrales om er “duurzame” stroom mee op te wekken;
– bossen kappen of mutileren voor windmolens in de buurt van Aken (waar het nooit waait);
Tot slot scheert je obscurantisme weer hoge toppen met je opmerking over “effectiviteit” van wind en zon, die (net als kernenergie) voor eeuwig en altijd 100% afhankelijk zullen blijven van onduurzame, fossiele systemen en supplylijnen.
Precies, we hebben niet de luxe om alleen voor ideale oplossingen te gaan. https://www.wattisduurzaam.nl/16321/energie-beleid/global-warming/kernenergie-co2-opslag-en-hogere-dijken-zijn-absoluut-niet-te-duur/
Dat geldt evengoed voor de andere suboptimale oplossingen die je noemt.
Thijs,
De eerste draait pas in 2034? Uit jouw post blijkt weinig klimaaturgentie.
Ik ben 100% voor zon en wind, maar ook voor kernenergie. Vanwege de hoge energiedichtheid en dat we niet hoeven te energy-farmen (zoals Bill Gates dat noemt).
Ik heb de indruk dat zon en wind erg leunt op fossiele achtervang. Wees eerlijk. Kijken we naar een belangrijke parameter gram CO2/kWh. Frankrijk is nog steeds een factor 8? schoner dan Duitsland. Tegelijkertijd ben ik enthousiast over windenergie en de lage kostprijzen die er gehaald worden. We moeten daar ook mee door gaan.
En de Fransen hebben in 15 jaar tijd heel veel kerncentrales gebouwd. Er kunnen psychologische/politieke redenen zijn dat we dat niet meer kunnen, maar geen technische. Met een beetje klimaaturgentie kan dat veranderen.
Is zes jaar niet een beetje optimistisch? Toch volgens https://www.popularmechanics.com/science/energy/a33499619/france-nuclear-reactor-epr-expensive-mess/ en https://www.greenpeace.org/international/story/52758/reasons-why-nuclear-energy-not-way-green-and-peaceful-world/
Het doet mij denken aan het idee van waterstof bij te mengen bij aardgas, een industrie die met verouderde technologie relevant wil blijven.
Ik had al een tijdje de onwetenschappelijke indruk dat het telkens als het te warm is in de late herfst en de vroege winter dat het stevig gaat stormen met veel wind dus.
Kijk naar nu, ik hoor berichten over een maximale opbrengst van windenergie door toegenomen productiecapaciteit en van negatieve electriciteitsprijzen. En door lage vraag door de vakantie en het warme weer. En ook andere energieprijzen lijken te zakken. Niet bepaald het rendement dat je wil halen als iemand die investeert in kernenergie. In Engeland zijn er indrukwekkende garanties gegeven aan het project dat wel doorging. Maar zoeken op methoden om dit op te slaan zoals het idee om boor samen met waterstof te gebruiken lijkt wel een knalidee.