Klimaatfilm Marijn Poels legt het af tegen Nederland in Beweging

Documentairemaker Marijn Poels gaat er prat op een linkse activist te zijn maar is nu de held van klimaatsceptisch Nederland. In de docu The Uncertainty Has Settled stelt Poels ons vrije denken over klimaat en energie ter discussie. 

Update 18 december 2018: In de talkshow van Robert Jensen (RTL5) mocht documentairemaker Marijn Poels voor de zoveelste keer midden in de mainstream media klagen dat diezelfde mainstream media zijn films weert. Poels kwam zijn nieuwe film Paradogma promoten maar het gesprek ging vooral over de voorlaatste docu, over klimaat. Omdat Poels het superbelangrijk vindt dat iedereen dit kritische en sceptische tegengeluid in deze docu hoort, is deze film sinds 7 november 2018 gratis te bekijken op Youtube. Een schitterend gebaar van Poels.

Knap droevig dus dat de baanbrekende klimaatfilm – die volgens serieus ontstemde mensen ‘gecensureerd is door de staatsomroep’ – sinds begin november nog geen 33.000 keer bekeken is. De uitzending van Nederland in Beweging op de maandagochtend om 05.56 trekt nog meer kijkers.

Dit. Kan. Zo. Niet. Langer. Echt niet. De film die iedereen eindelijk de ogen opent over Het Grote Klimaatcomplot mág en zal niet gratis en in plain sight in de doofpot verdwijnen. Kijkt deze film mensen, al is het maar een stukje! Hij is hilarisch.

Let op: De recensie hieronder van 13 augustus 2017 bevat spoilers. Lezen op eigen risico.

Klimaatscepticus Marijn Poels en zijn klagende boeren

Het vrije denken zou in gevaar zijn, omdat ‘de wetenschap’ kritische geluiden over de impact van broeikasgassen niet serieus neemt en ‘de media’ andersdenkende wetenschappers geen podium biedt.

Met zo’n claim komt het natuurlijk fantastisch uit dat geen enkele omroep staat te trappelen om The uncertainty has settled  uit te zenden en geen krant de moeite neemt om de docu te reviewen. “Ze schrijven niet over mijn film, met geen woord. Ja, in een Limburgs krantje, omdat er ‘een Limburger een prijs in Amerika heeft gewonnen'”, zegt Poels tegen The Post Online.

Klimaatkritiek zonder zelfkritiek

Belangrijk in deze context is dat Poels niet de eerste documentairemaker is die de geldende theorie over klimaatverandering aan de kaak stelt. Klimaatsceptici kregen eerder al volop de ruimte om de gangbare klimaatdoemscenario’s onderuit te halen, onder meer in The Great Global Warming Swindle (2007) en Cool It (2010).

Poels voegt daar inhoudelijk niets aan toe. The Uncertainty Has Settled zit vol met dezelfde halve waarheden en hele onwaarheden waarmee klimaatsceptici het publiek al jaren misleiden. In de klimaatfilm van Poels verkondigt de Britse meteoroloog Piers Corbyn dezelfde onzin als in The Great Global Warming Swindle en maakt de beroemde natuurkundige Freeman Dyson dezelfde controversiële punten als in Cool It.

Afwijzingen van omroepen opblazen tot een boycot, zoals Poels en gelijkgestemden doen, is dus te makkelijk. Poels is geheel vrij om een film te maken en ‘de media’ is geheel vrij om een film wel of niet uit te zenden. De keus van de een beknot de vrije meningsuiting van de ander geenszins. Bovendien is het zeker niet zo dat de Nederlandse TV elk kritisch geluid over klimaat weert. The Great Global Warming Swindle is destijds uitgezonden door KRO Brandpunt en ‘klimaatoptimist’ Marianne Zwagerman kreeg nog dit jaar bijzonder veel kansen om haar klimaatoptimistische desinformatie te spuien.

Onbevangen speurtocht naar de waarheid in de kiem gesmoord?

Dat ‘de media’ de film van Poels terecht links laat liggen, betekent niet dat ook ‘de wetenschap’ vrijuit gaat. De documentaire is misschien wel juist zo klimaatsceptisch omdat het merendeel van de serieuze klimaatwetenschappers bedankte voor een rol in de klimaatfilm. “De arrogantie van de heersende wetenschap irriteerde me en inspireerde mij tot het maken van deze film”, zegt Poels tegen CineSud: “Ik wilde kritische vragen stellen. Is het echt zo slecht gesteld met het klimaat?”

Poels claimt dat van de ruim 50 ‘mainstream’ klimaatexperts die hij aanschreef enkel Hans von Storch bereid was om mee te werken aan de docu. Deze Duitse klimatoloog heeft de eindmontage gelukkig gehaald. Zonder enig alarmisme zet Von Storch helder uiteen dat zijn vakgebied inderdaad overtuigd is dat het opwarmt, dat CO2 een hoofdoorzaak is en dat er desondanks nog veel niet zeker is rond klimaatverandering.

In elke andere context is een fragment met Von Storch een verademing. In The Uncertainty Has Settled  is het gematigde verhaal van Von Storch echter de opmaat naar de hersenspinsels van Corbyn. Na het aanhoren van deze totaal verschillende ‘meningen’, weet Poels het allemaal ook niet meer. Daarom mag Dyson de doorslag geven. Dat doet de natuurkundige met zijn bekende riedeltje over de funding van wetenschap en validiteit van klimaatmodellen. Daarmee is de balans volledig zoek.

‘Open your eyes sheeple’

Dat Poels in zijn onbevangen speurtocht daadwerkelijk 50+ klimaatwetenschappers op respectvolle wijze heeft benaderd en dat die (op Von Storch na) allemaal geen zin hadden om mee te werken, moeten we van hem aannemen.

Hoe dan ook is de onbevooroordeelde waarheidsvinding snel omgeslagen in een speurtocht naar een spraakmakend verhaal. De stellingen van de personages zijn vaak aantoonbaar onjuist en soms juist te wild om te checken. Poels kijkt veel verbaasd in de camera maar verzuimt logische, kritische vragen te stellen. Kijken we nu naar het werk van een ervaren documentairemaker of naar een Youtube-complotamateur?

Van begin tot eind bouwt The Uncertainty Has Settled op naar de conclusie dat de ‘mainstream’ theorie over broeikasgassen op zijn best één van de ‘meningen’ over het klimaat is. Op zijn slechtst is de ‘klimaathype’ een complot van evil corporations die het westen willen de-industrialiseren (vrij naar Corbyn).

Daarom heeft geen serieuze omroep zin om de film te vertonen. En daarom loopt klimaatkritisch (rechts?) Nederland nu jubelend weg met deze links activistische documentairemaker. Voor wie zich op Twitter of Linkedin wel eens in klimaatdiscussies mengt, is deze film echt een feest der herkenning. Alleen al daarom best leuk om toch ff te kijken.

13 vragen die The Uncertainty Has Settled oproept maar niet inkopt

De kilmaatfilm van Poels roept inderdaad meer vragen op dan hij beantwoordt. Niet over de klimaatwetenschap, wel over de keuzes van een onbevangen documentairemaker op zoek naar de waarheid.

De Duitse Energiewende en de teloorgang van het kleinschalige boerenleven

De eerste 20 minuten van de docu komen er vooral klagende, goeddeels oudere boeren in beeld. Voor deze boeren uit Saksen-Anhalt (waar Poels schoonouders wonen) was ‘alles vroeger beter’. In de geglobaliseerde wereld houden alleen de grote boerenbedrijven het hoofd nog boven water. Dat is een trend waar je als kijker wat van kan vinden. Het andere thema in de film is de zin en onzin van klimaat- en energiebeleid. Ook daar kun je als kijker wat van vinden. Poels suggereert een connectie tussen de teloorgang van de kleine boerderijen en de opkomst van windparken en zonnepanelen. Dit hoofdthema (de Duitse versie van de docu heet ‘Der Bauer und sein Klima‘) maakt Poels nergens concreet. Vragen die blijven hangen:

1. Op welke link tussen het verdwijnen van kleine boeren en de opkomst van hernieuwbare energie doelt Poels nu precies?

2. Zijn zonnepanelen op de schuur of windmolens in de wei een bedreiging voor veeteelt en/of landbouw? En zo ja; hoe dan?

3. Is subsidie op hernieuwbare energie voor boeren in deze tijden van hevige mondiale concurrentie niet juist een opsteker?

De rol van sleutelpersonage Frits in het denken van Poels

Vroeg in de film komt Poels mede-Limburger Frits tegen. Frits heeft na de val van de muur zijn geld verdiend in een tuincentrum bij Berlijn en woont nu op een mooi landgoed in de buurt van Poels schoonouders. Frits ontpopt zich al snel als een vrolijke, gematigde ‘prepper’. Hij verbouwt zijn eigen eten en legt een voorraad aan voor als er een oorlog of economische crisis uitbreekt. Frits verwondert zich over het verdwijnen van de aardappelteelt in de omgeving, snapt de ophef over een gas (CO2) dat slechts 0,04 procent van de atmosfeer uitmaakt niet en vindt windturbines lelijk. Vragen die blijven hangen:

4. Na het doemverhaal van Frits kan Poels nergens in de buurt boeren met piepers vinden. Is dat echter zorgelijk? Zou je in een noodgeval niet prima overleven op de al die gewassen die Poels wél aantreft?

5. Er groeit praktisch niets zonder CO2. Roept het geen vragen op dat voormalig tuincentrumeigenaar en nu hobbyboer Frits 0,04 procent CO2 als onbeduidend classificeert?

6. Gelijkgestemden die net zo somber zijn over de toekomst leggen niet alleen voedselvoorraden aan maar zijn ook qua energie vaak zelfvoorzienend (dankzij hernieuwbare bronnen). Is de doomsday-voorbereiding van Frits niet wat kwetsbaar?

De wilde verdachtmakingen van Corbyn

De dieptepunten in deze film zijn de fragmenten met Piers Corbyn. Corbyn krijgt niet alleen alle ruimte om zijn misleidende claims over het klimaat te doen maar ventileert ook zijn volslagen warrige complottheorie over de drijvende krachten die hij ziet achter het huidige klimaatbeleid. De claims over klimaat zijn voor een onbevangen leek wat lastig door te prikken maar dat Poels niet doorvraagt over de complottheorie van Corbyn is stuitend. Vragen die blijven hangen:

7. Heeft Corbyn ook maar enig bewijs voor zijn claims over de de-industrialisatie van het westen door de ‘powers that be’? En zo ja; waarom heeft dat bewijs de film niet gehaald?

8. Heeft Corbyn ook maar het begin van een idee waarom de-industrialisatie van het westen überhaupt in het belang is van de ‘powers that be’? En zo ja; waarom heeft dat idee de film niet gehaald?

Het afserveren van klimaatmodellen door Dyson

Dyson is ondanks zijn hoge leeftijd nog een scherpe vent. Hij maakt al jaren het punt dat klimaatmodellen niet accuraat zijn. Goeddeels terecht. Modellen zijn ontzettend belangrijk in de wetenschap maar alleen meten is echt weten. Gelukkig blijven we tijdens het modelleren ook meten. Elke meting is waardevolle munitie om de modellen verder aan te scherpen. Dat geldt ook in de natuurkunde; decennia oude en ontzettend breedgedragen modellen in de deeltjesfysica zijn pas recent door CERN met meetgegevens bevestigd. In de klimaatwetenschap is voorspellen, experimenteren en meten nog complexer. Als de wereld een klimaatramp ‘afwendt’ door de CO2-uitstoot terug te brengen tot een niveau dat op basis van de modellen veilig lijkt, kan niemand met 100 procent zekerheid claimen dat dit klimaatbeleid effectief is geweest. Er is nu eenmaal geen tweede wereld waar we de CO2-concentratie kunnen verdubbelen terwijl we álle andere parameters gelijk houden. Dus moeten we het toch van de modellen hebben, tenzij Dyson niet alleen zeurende kritiek maar ook een alternatief heeft. De vraag die blijft hangen:

9. Heeft Dyson een methode om zónder modellen het verloop van het klimaat deze eeuw nauwkeurig te voorspellen?

De niet biologische oorsprong van olie

In een uitstapje buiten de klimaatwetenschap voert Poels de Russische geowetenschapper Vladimir Kutcherov op. Net als Corbyn en Dyson is Kutcherov een graaggeziene gast in het sceptische spectrum. Kutcherov claimt dat aardolie een niet biologische oorsprong heeft maar als vanzelf ontstaat onder hoge druk in het binnenste van de aarde. Een intrigerende en niet direct te falsificeren theorie die overigens alleen ter zake doet als je CO2 niet als een probleem ziet. Ongeacht de oorsprong breng je bij het verbranden van olie CO2 in de lucht die er eerst niet was. De vraag die blijft hangen:

10. Als olie ‘van onderaf aangevuld wordt’ maar we toch snel genoeg pompen om reservoirs leeg te trekken, maakt het voor ons energiebeleid dan uit of de olie een biotische (fossiele) of een abiotische oorsprong heeft?

De volgorde van de film

Hoewel Poels claimt onbevangen beide kanten van de klimaatwetenschap te tonen, stuurt hij het ‘vrije denken’ van zijn publiek sterk. De volgorde waarin Poels zijn personages (Von Storch – Corbyn – Dyson – Kutcherov) opvoert, werkt top om de opvattingen van de kijker aan het wankelen te brengen. Daarmee maakt Poels zich onderdeel van de ’twijfelbrigade’ die de publieke opinie stuurt door gedegen wetenschap in diskrediet te brengen. De vraag die blijft hangen:

11. Was de volgorde een afgewogen persoonlijke keuze, een keuze op aangeven van adviseurs of gewoon de meest sensationele vorm om de docu op te bouwen?

De gemiste kansen in de film

Poels verkondigt op Twitter en in interviews over The Uncertainty Has Settled dat hij met zijn film de zin en onzin van ons klimaatbeleid bespreekbaar wil maken. Op klimaatwetenschap is best een en ander aan te merken en op het Duitse, Nederlandse en Europese klimaat- en energiebeleid is best veel aan te merken. In de film komt de de effectiviteit van subsidies en het (Duitse) duurzame energiebeleid echter maar beperkt aan bod, alleen in de fragmenten met landbouwexpert Friedhelm Taube. Taube legt de vinger goed op een paar zere plekken en dat was het uitdiepen waard geweest. Tegelijkertijd had Poels met een middagje op Google kunnen ontdekken dat het opvoeren van Corbyn en Dyson in deze context geen beste zet is. De wetenschap biedt wel degelijk ruimte voor sceptisch commentaar en heeft al jaren een passend antwoord klaar op de controversiële claims van beide heren. De vragen die blijven hangen:

12. Was er geen frisse criticaster te vinden met een spannende sceptische invalshoek die nog niet lang en breed weerlegd is?

13. Was het niet beter geweest om de tanden te zetten in de politiek, in plaats van de wetenschap in diskrediet te brengen?

Everything’s not lost

Poels ziet zijn klimaatfilm als eerste deel in een trilogie over globalisering, klimaat en energietransitie. Dat biedt hoop op een revanche. Met de mooie beelden uit deel een, iets meer van het niveau van Von Storch en Taube en de blik op oplossingen in plaats van onzin kan dat best nog eens wat worden.

Wie het tweede en derde deel wil sponsoren, bekijkt The Uncertainty Has Settled op Vimeo On Demand (€ 4,85).

Imagecredit: pxhere, Public Domain

• Over
• Laatste berichten

Thijs ten Brinck

Veelschrijvende ingenieur met een brede interesse.
Oprichter WattisDuurzaam en duurzaamheidsadviseur bij We-Boost Transitions.

Laatste berichten van Thijs ten Brinck (alles zien)

• Uitbater gascentrale wil vergoeding voor beschikbaarheid - 03 dec 2024
• Verticale zonnepanelen van nog niet één turf hoog in Oslo - 02 dec 2024
• Gascentrale bespaart miljoenen kuubs aardgas met e-boiler - 27 nov 2024